Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2005, Blaðsíða 43

43
Tímarit um menntarannsóknir, 2. árgangur 2005
líklega seint nýtast vel til að meta umsóknir
eldra fólks sem gert hefur hlé á námi sínu og
verið á vinnumarkaðnum, þar sem þetta fólk
þyrfti þá að undirbúa sig sérstaklega með
því að rifja upp námsefni framhaldsskólans.
Loks má nefna þann megingalla á samræmdu
stúdentsprófi sem tæki til að velja inn í háskóla
að það byggist á sama námsefni og þær
stúdentsprófseinkunnir sem venjulega liggja
fyrir, og því er hætt við að einkunn úr samræmdu
stúdentsprófi bæti litlu við forspána.
Með sífellt aukinni ásókn í háskólanám hér á
landi er ekki ólíklegt að æ fleiri háskóladeildir
kjósi að velja úr umsækjendum um skólavist
strax áður en fyrsta misserið hefst. Mismun-
andi bakgrunnur einstaklinga og fjölbreytileg
stúdentspróf geta þó gert slíkt val erfitt og í
einhverjum tilfellum gætu núverandi aðferðir
orkað tvímælis. Fyrr eða síðar mun væntanlega
koma fram sú krafa að háskólar leggi fram
gögn sem sýni fram á forspárréttmæti þeirra
aðferða sem þeir nota, þ.e. sýni fram á fylgni
forspárþátta við frammistöðu í skólanum, m.a.
til að réttlæta að sumum sé hafnað á grundvelli
þeirra. Eðlilegt er að háskólarnir búi sig undir
slíkar kröfur með því að safna gögnum um
núverandi forspárþætti og skoða jafnframt
möguleikann á notkun fleiri forspárþátta.
Inntökuviðmið í
öðrum löndum
Snemma á 20. öld tóku bandarískir háskólar
sig saman um að nota inntökupróf til að velja
inn í háskólanám þá stúdenta sem líklegastir
væru til að standa sig í náminu. Flest þessi
próf eru þróuð og lögð fyrir af sjálfstæðum
fyrirtækjum á borð við Educational Testing
Service, Graduate Management Admission
Council og Collegeboard. Prófin og forspár-
gildi þeirra hafa verið rannsökuð í þaula
samkvæmt þarlendum viðmiðum um staðfest-
ingu á áreiðanleika og réttmæti (Society for
Industrial and Organizational Psychology,
2003; American Educational Research
Association og American Educational
Association, 1999).
SAT- og ACT-prófin eru kannski þekktust
þessara prófa, en þau eru notuð við inntöku
í grunnháskólanám (Educational Testing
Service, e.d.; ACT, e.d.). Önnur próf, svo sem
Graduate Management Aptitude Test (GMAT)
og Graduate Record Examination (GRE), eru
notuð fyrir framhaldsháskólanám. Innihald
þessara prófa er keimlíkt og er þar yfirleitt
að finna mælingu á málfærni, orðaforða,
lesskilningi og ritfærni annars vegar, og
talnaleikni, stærðfræðilegri rökhugsun og
vandamálalausn hins vegar. Þá er í sumum
tilfellum boðið upp á þekkingarpróf á ákveðnum
fagsviðum. Öll þessi inntökupróf byggjast að
verulegu leyti á námsefni fyrri skólastiga, en
meta samt að einhverju leyti hugræna getu (e.
cognitive ability), þ.e.a.s. námsgetu sem er
óháð fyrra námi.
Rannsóknir sýna að bandarísku inntöku-
prófin veita mjög góða forspá um árangur fólks
í háskólanámi og að þau bæta einhverju við þá
forspá sem fæst með einkunnum úr fyrra námi
(Camara og Echternacht, 2000; Bridgeman,
Pollack og Burton, 2004; Kuncel, Hezlett og
Ones, 2001; Noble og Sawyer, 2002). Sem
dæmi má nefna tölur frá Kaliforníuháskóla
(e.d.) sem sýna að einkunnir í framhaldsskóla
skýra 12–17% af dreifingu einkunna á fyrsta
ári í háskóla, en ef SAT I prófinu er bætt
við fer skýringin upp í 18–22%. Tölur frá
prófaútgefandanum Collegeboard sýna 15%
skýringu þegar einkunnir eru notaðar einar og
sér, en 23% þegar SAT er bætt við (Camara og
Echternacht, 2000).
Inntökupróf hafa vissulega verið gagnrýnd
(t.d. FairTest, e.d.). Fullyrt hefur verið að hægt
sé að „kenna á“ prófin, að eldri stúdentar séu
ekki rétt metnir með prófunum og að við-
bótarforspá þeirra umfram fyrri einkunnir sé
ekki nógu mikil til að réttlæta fyrirhöfnina.
Sumir bandarískir háskólar hafa í kjölfar
gagnrýninnar kosið að minnka vægi prófa
í inntökuferlinu eða gera þau valkvæð, þótt
þeir séu líklega innan við 10% (Milewski og
Camara, 2002).
Inntökupróf eru ekki eins algeng í evrópskum
háskólum, en þó er það mismunandi eftir
Gildi stúdentsprófseinkunnar og hugrænnar getu