Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2005, Blaðsíða 48

48
Tímarit um menntarannsóknir, 2. árgangur 2005
nefna að úrtakið er lítið, og því er öryggi
niðurstaðnanna ekki eins mikið og æskilegt
væri. Smæð úrtaksins takmarkar líka mjög
ályktanir sem hægt er að draga varðandi
einstaka undirhópa í úrtakinu. Sem dæmi
má nefna þá sex einstaklinga sem hættu
námi án þess að ljúka a.m.k. 60 einingum.
Niðurstöður þess hóps reyndust vera í öfuga
átt við meginstefnu úrtaksins, þar sem fylgnin
á milli lykilbreytanna var sterkt neikvæð eða
engin, og einnig var þessi hópur með heldur
lægri einkunnir í háskóla og lægri einkunnir
í hugrænni getu. Ekki er hægt að álykta af
núverandi gögnum hvort þetta er tilviljun eða
niðurstaða sem á við um brottfallshópinn.
Loks er það takmarkandi fyrir túlkun
þessara niðurstaðna að þær ná einungis til
tveggja háskólagreina í einum háskóla. Vel er
hugsanlegt að forspárgildi þeirra þátta sem hér
eru skoðaðir sé mismunandi milli fræðasviða
og jafnvel skóla, sbr. niðurstöður Guðmundar
B. Arnkelssonar og Friðriks H. Jónssonar
(1992) sem áður eru nefndar.
Frekari rannsókna er þörf til að kanna
forspárgildi mælinga á hugrænni getu fyrir
árangur í háskólum hér á landi, og þyrftu
þær að byggjast á mun stærra úrtaki. Athuga
þarf hvort niðurstöðurnar eru þær sömu á
öðrum fræðasviðum, t.d. læknisfræði og
hugvísindagreinum, og hvort niðurstöðurnar
eru þær sömu í öðrum háskólum. Enn fremur
hvort forspárbreyturnar spá misvel fyrir um
árangur eftir námsgreinum (t.d. ef bornar eru
saman „harðar“ og „mjúkar“ greinar), og hvort
þær spá misvel eftir stöðu í námi (t.d. á
fyrsta ári saman borið við lokaár). Í frekari
rannsóknum mætti einnig athuga hvort hærra
forspárgildi næst ef einungis er miðað við
einkunnir á stúdentsprófi í tilteknum greinum,
til dæmis stærðfræði og íslensku eða öðrum
greinum sem almennt teljast reyna mikið á
nemendur. Þá þarf að skoða hvaða áhrif fjöldi
eininga í tilteknum námsgreinum hefur.
Í rannsókn Guðmundar B. Arnkelssonar og
Friðriks H. Jónssonar sem áður er nefnd (1992)
kom fram vísbending um að framhaldsskóli
og braut hefðu sjálfstæð áhrif á einkunnir í
háskóla, a.m.k. í vissum deildum, og býður
sú niðurstaða upp á frekari athuganir á gildi
stúdentsprófsins sem forspárbreytu. Loks
mætti með stærra úrtaki kanna bakgrunnsþætti
stúdenta, svo sem kyn og aldur, og athuga áhrif
þeirra á forspána.
Í þeim háskólum þar sem þættir aðrir en
stúdentsprófseinkunn eru notaðir til að velja inn
nemendur er nauðsynlegt að gera rannsóknir á
forspárgildi þeirra þátta. Umsækjendur eiga
í raun heimtingu á því að inntökuviðmiðin
séu studd einhverjum gögnum. Slíkar rann-
sóknir eru vissulega nokkuð flóknar í þeim
tilvikum þar sem viðmiðin eru mjög huglæg
(t.d. markmiðsyfirlýsing nemandans eða
frammistaða í viðtali) en einfaldari varðandi
aðra þætti (t.d. starfreynsla eða aldur).
Hvers vegna inntökupróf
í íslenska háskóla?
Ef frekari athuganir benda til þess að próf sem
mælir hugræna getu spái fyrir um frammistöðu
í öðrum fræðigreinum og öðrum háskólum,
umfram það sem stúdentsprófið gefur væri ef
til vill skynsamlegt fyrir íslenska háskóla að
beita sér fyrir því að þróað væri sameiginlegt
inntökupróf, til dæmis með SAT- eða ACT-
prófin sem fyrirmynd. Í okkar litla samfélagi
væri þetta þó ekki gerlegt nema allir skólarnir
stæðu saman að því að þróa og halda við
spurningabanka sem stæðist fyllstu kröfur og
að gera þær rannsóknir sem nauðsynlegar eru
til að sýna fram á forspárgildi inntökuprófsins
fyrir árangur í náminu. Kostnaður við notkun
slíks prófs gæti skipst á milli háskólanna
annars vegar og nemenda hins vegar. Slík
samvinna hlýtur að vera skynsamlegri en að
hver deild semji sín eigin inntökupróf, sbr.
dæmið um læknadeild HÍ.
Ávinningurinn af því að nota sameiginlegt
inntökupróf við íslenska háskóla gæti
verið margvíslegur. Í fyrsta lagi má benda
á sanngirnisrök, en inntökuviðmið önnur
en stúdentspróf væru sanngjarnari gagnvart
umsækjendum sem telja að einkunnir á
stúdentsprófi endurspegli ekki raunverulega
Gildi stúdentsprófseinkunnar og hugrænnar getu