Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2011, Page 48

48
Svava Björg Mörk og Rúnar Sigþórsson
samræður væru aðferðin sem hann myndi
nota til að efla sig í starfi. Þegar búið var að
vinna verkefnið velti rannsakandinn fyrir
sér niðurstöðum í dagbókinni:
Í raun og veru skarast þetta allt en þetta er
sú sýn sem við höfum gagnvart námi okkar
og nemenda. Þetta er sú menning sem við
sameinumst um að byggja upp. Það tæki sem
við höfum nýtt okkur til að efla meðvitund
okkar er samræða. Við leggjum ríka áherslu
á samræður til að dýpka okkur í starfi og efla
um leið eigið sjálf. Samræðurnar krefjast þess
að við skoðum hugsanir okkar og skorum þær
á hólm. Allir þessir þættir eru grunnforsendur
þess lærdómssamfélags sem við viljum byggja
upp.
Á starfsmannafundi í byrjun mars var
unnið að sameiginlegri skilgreiningu á sið-
ferðisgreindinni og heimspekigreindinni.
Niðurstaða fundarins um siðferðisgreind-
ina varð eftirfarandi:
Á Bjarma er lögð áhersla á að sýna virðingu og
umhyggju í öllum kringumstæðum. Það ger-
um við m.a. með því að huga að umhverfi, ör-
yggi og námstækifærum barna og fullorðinna.
Við leitumst við að sýna tillitssemi og koma til
móts við þarfir einstaklingsins, þó með það í
huga að hann sé hluti af stærri heild. Hugtökin
sanngirni og réttlæti eru höfð að leiðarljósi. Við
förum eftir lögum um leikskóla þar sem við
leggjum áherslu á að huga að hagsmunum og
velferð barna, foreldra og starfsmanna. Unnið
er með fljótandi námskrá (e. emergent curri-
culum) og dagskipulag. Námskráin mótast
af því samfélagi nemenda, foreldra og starfs-
manna sem til staðar er hverju sinni. Umhverf-
ið er einn þeirra þátta sem hafa áhrif á nám-
skrána. Í starfsaðferðum Reggio Emilia er talað
um umhverfið sem þriðja kennarann. Kenn-
arar fylgja áhuga og getu barnanna og þannig
mótast námskráin. Það getum við gert með því
að nýta okkur uppeldisfræðilegar skráningar
og móta þannig námsumhverfi og tækifæri
út frá skráningum. Við lítum á samvinnu og
samræður sem mikilvægan þátt í öllu starfi og
hvetjum til dýpri samræðna á meðal kennara.
Við teljum að samræðurnar sé hægt að nýta
til að dýpka starfið og eigið sjálf – þannig fá
kennarar tækifæri til að skoða eigin hugsanir
og skora þær á hólm.
Á sama fundi var unnið með heimspeki-
greindina. Afrakstur þeirrar vinnu var
eftirfarandi skilgreining:
Samræður á milli kennara eru nýttar til að
dýpka starfið og þannig er unnið markvisst
með ígrundun og rökstuðning. Með því að
ígrunda starf sitt og eflast í samræðu fá kenn-
arar tækifæri til að leita eftir tilgangi og sjá
hlutina í stærra samhengi. Þegar kennarar hafa
öðlast færni í að ígrunda og eru orðnir meðvit-
aðir um eigin starfshætti eru þeir líklegri til að
setja hversdagslega hluti á hærra plan.
Í lok mars hófu kennarar að móta mynd-
ræna sýn skólans á grunni þeirra niður-
staðna sem lýst er hér að framan. Niður-
staðan varð eftirfarandi yfirlýsing um sýn
Bjarma og á 3. mynd má sjá þá myndrænu
útfærslu sem vísað er til í yfirlýsingunni:
Á Bjarma er litið á samvinnu og samræður
sem mikilvægan þátt í öllu starfi. Við vinnum
markvisst að því að byggja upp samfélag þar
sem virðing og umhyggja er höfð að leiðar-
ljósi. Einnig er lögð áhersla á hvetjandi náms-
umhverfi sem vekur upp löngun til náms og
þekkingarleitar, hjá öllum sem að skólasam-
félaginu koma.
Í viðtali sem rannsakandinn tók við
tvær mæður, þær Kristínu og Maríu, í
lok júní ræddu þær um hvað sýnin væri
skýr. Þeim fannst hún endurspeglast í
námsumhverfinu, væntingum starfsfólks-
ins til barnanna og töldu að á bak við hvern
þátt í starfinu lægi ígrundun um gildi hans
og tilgang. María sagði þetta um áhrif um-
hverfisins: „Maður sér að þið ... hafið verið
að taka út það sem virkar ekki og bæta inn
nýjum ... . Þetta var rosalega vel undirbúið
og maður sá alveg, skilurðu, að það var
búið að leggja hugsun í þetta.“