Peningamál - 01.11.2000, Qupperneq 34

Peningamál - 01.11.2000, Qupperneq 34
PENINGAMÁL 2000/4 33 útþensla efnahagsreiknings frekar veikt fjárhag þess- ara fyrirtækja. Rétt er að taka fram að skráðum fyrir- tækjum úr einstökum geirum atvinnulífsins hefur vegnað mun betur en heildinni, ekki síst fyrirtækjum úr tölvu- og hugbúnaðargeiranum. Samkvæmt áætlunum Seðlabankans hækkar hlut- fall skulda heimilanna og ráðstöfunartekna þeirra úr 147% um síðustu áramót í 163% um þau næstu. Heimilin hafa því haldið áfram að auka skuldir sínar. Frá áramótum til loka júlí hækkuðu skuldir heimil- anna við banka og fjárfestingarlánajóði (þ.á m. Íbúðalánasjóð) um 36 ma.kr. umfram verðbólgu. Íbúðalánin jukust heldur hægar en í fyrra, um 4½% umfram verðlag, en raunhækkun annarra skulda var því meiri, 21% eða sem svarar 9 ma.kr. Síðustu 3 mánuðina hafa svo 9 ma.kr. bæst við skuldir heimil- anna við innlánsstofnanir, sem samsvarar 6% um- fram verðlag. Hætta á greiðsluerfiðleikum ef brestur kemur í tekjur heimilanna er því enn að vaxa. VII. Bankar og sparisjóðir Margvíslegar vísbendingar úr rekstri lánastofnana geta veitt upplýsingar um stöðugleika fjármálakerfis- ins. Hér er stuttlega gerð grein fyrir fjórum slíkum þáttum í samhengi við hálfsársuppgjör viðskipta- banka og sparisjóða og ytra mat á greiðslugetu og fjárhagslegum styrk þeirra. Þættirnir eru arðsemi, kostnaðarhlutföll, eiginfjárstaða og lánshæfismat. Arðsemi Á heildina litið var arðsemin slök hjá viðskiptabönk- um og sparisjóðum2 á fyrri hluta ársins. Arðsemin, þ.e. hreinn hagnaður sem hlutfall af meðalstöðu eigin fjár, var 9,0%.3 Það er mun lægra en þau 16,8% sem náðust á sama tímabili í fyrra og 17,8% á árinu í heild (mynd 27). Ástæður þessara umskipta til hins verra eru í meginatriðum af þrennum toga. Skuldabréfa- eign banka og sparisjóða lækkaði í verði, samdráttur varð í öðrum rekstrartekjum og skattgreiðslur jukust þar sem skattalegt hagræði stærstu bankanna vegna framreiknaðs taps og arðgreiðslna fyrri ára var upp- urið í lok liðins árs. Arðsemi viðskiptabankanna þriggja var ívið betri (9,2%) en hjá stærstu sparisjóðunum (7,8%) eins og sjá má í töflu 4. Hafa verður fyrirvara í samanburði á hagnaðartölum fjármálastofnana. Gæta þarf þess * Húsnæðisskuldir áætlaðar sem íbúðalán innlánsstofnana og fjárfestingarlánasjóða ásamt 80% sjóðfélagalána lífeyrissjóða. 80 82 84 86 88 90 92 94 96 98 00 Ágúst 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 % 0 5 10 15 20 25 30 35 -5 -10 % Skuldir heimila, % af ráðst.tekjum Hækkun skuldahlutfalls (h. ás) Hækkun vegna húsn.skulda* (h. ás) Skuldir heimila í hlutfalli við ráðstöfunartekjur 1980 - 2000 Mynd 4 Tafla 3 Eiginfjárhlutföll og skuldahlutföll fyrirtækja Atvinnuvegaskýrslur1 VÞÍ-fyrirtæki Eiginfjárhlutföll % 1986 1989 1997 1997 1999 2000 2 Sjávarútvegur .............. 12,6 8,1 26,3 36 32,7 32,4 Iðnaður ........................ 36,6 30,7 38,7 52,2 43,4 39,7 Atv. greinar samtals .... 36.6 28,1 26,5 .. 33,0 30,2 Langtímaskuldir /NE Sjávarútvegur .............. 0,48 0,54 0,52 0,47 0,45 0,44 Iðnaður ........................ 0,26 0,27 0,29 0,21 0,32 0,32 Atv. greinar samtals .... 0,19 0,22 0,23 .. 0,34 0,33 Langtímaskuldir/EF Sjávarútvegur .............. 3,84 6,62 1,90 1,3 1,38 1,37 Iðnaður ........................ 0,70 0,88 0,75 0,4 0,73 0,82 Atv. greinar samtals .... 0,52 0,79 0,87 .. 1,02 1,10 Skýringar: EF= eigið fé. NE= niðurstaða efnahagsreiknings. 1. Atvinnuvegaskýrslur Þjóðhagsstofnunar. 2. Janúar-júní 2000. 2. Í samtölum fyrir viðskiptabanka er FBA talinn með Íslandsbanka frá og með árinu 1998 en fyrir þann tíma eru Fiskveiðasjóður og Iðnlána- sjóður meðtaldir. Sparisjóðabankinn er ekki meðtalinn. Þegar vísað er í tölur stærstu sparisjóða er átt við þá sex stærstu sem eru Sparisjóður Reykjavíkur og nágrennis, Sparisjóður Hafnarfjarðar, Sparisjóður vél- stjóra, Sparisjóðurinn í Keflavík, Sparisjóður Kópavogs og Sparisjóður Mýrasýslu. 3. Hér er miðað við einfalt hlutfall hreins hagnaðar af meðaltali eigin fjár í upphafi og lok tímabils að frádregnum hagnaði tímabilsins. Hlutfallið er fært á ársgrundvöll. Í fréttatilkynningum og umræðu um arðsemis- hlutföll banka og sparisjóða hafa komið fram aðrar tölur en hér birtast. Þær tölur byggjast á ólíkum reiknigrunni svo sem þeim að hagnaður sé leiðréttur fyrir áhrifum verðbreytingarfærslu, deilt sé með eigin fé í upphafi tímabils og tekið tillit til arðgreiðslna á tímabilinu.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103

x

Peningamál

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Peningamál
https://timarit.is/publication/1144

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.