Peningamál - 01.07.2008, Page 7

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
8
•
2
7
Á næstu misserum kann hins vegar krónan enn að eiga undir
högg að sækja. Vandinn á gjaldeyrisskiptamarkaðnum er enn til stað-
ar. Aðrir farvegir fjármögnunar munu líklega aðeins að hluta koma
í stað virks gjaldeyrisskiptamarkaðar þegar kemur að gjalddögum
rúmlega 100 ma.kr. jöklabréfa á tímabilinu ágúst til nóvember. Því er
hætta á frekari þrýstingi á gengi krónunnar uns annaðhvort gerist, að
innlend eftirspurn hefur dregist nægilega saman til þess að þörf fyrir
erlent fjármagn minnki eða að aðgangur að alþjóðlegum fjármála-
mörkuðum verði greiðari.
Lágt gengi krónunnar gæti leitt til langdregins verðbólguvanda ef
veruleg hækkun launa fylgir í kjölfarið
Kaupmáttur launa hefur nú þegar rýrnað um u.þ.b. 4% frá fyrra ári,
sem er mesta lækkun kaupmáttar á einu ári frá tíunda áratug síðustu
aldar. Horfur eru á að 4-7 prósentur muni vanta upp á að kaup-
máttar- og verðbólguákvæði kjarasamninga standist. Lækki gengi
krónunnar frekar gæti munurinn jafnvel orðið enn meiri. Meginvandi
hagstjórnar á Íslandi felst hins vegar í því að kaupmáttur er meiri en
framleiðslugeta þjóðarbúsins stendur undir. Takmarkaður aðgangur
að alþjóðlegu lánsfjármagni leiðir til þess að óhjákvæmileg aðlögun
kaupmáttar að framleiðslugetu verður hraðari en ella. Tilraunir til þess
að koma í veg fyrir þá aðlögun geta aðeins leitt til meiri verðbólgu eða
hærri vaxta og að lokum meira atvinnuleysis.
Mynd I-4
Grunnspá í Peningamálum 2008/2
Spátímabil 3. ársfj. 2008 - 2. ársfj. 2011
Mynd I-4a
Stýrivextir
Mynd I-4b
Gengisvísitala
31/12 1991 = 100
50% óvissubil 75% óvissubil 90% óvissubil
Mynd I-4c
Framleiðsluspenna
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
% af framleiðslugetu
Mynd I-4d
Verðbólga
%
VerðbólgumarkmiðFramleiðsluspenna
Stýrivextir Gengisvísitala
Verðbólga
%
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
2006 2007 2008 2009 2010 2011
40
80
120
160
200
240
280
2006 2007 2008 2009 2010 2011
-4
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
2006 2007 2008 2009 2010 2011
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
2006 2007 2008 2009 2010 2011