Peningamál - 01.07.2008, Síða 24

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
8
•
2
24
Samkvæmt spánni verður einkaneysla u.þ.b. 15½% minni árið 2010
en hún var í fyrra. Það er verulegur samdráttur en verður að skoða í
samhengi við mikinn vöxt einkaneyslu undangengin ár, sem nam t.d.
13% á árinu 2005 einu (sjá einnig töflu IV-1). Mögulegt er að einka-
neysla taki fyrr við sér, t.d. ef aðlögun efnahagslífsins gengur hraðar
fyrir sig en hér er gert ráð fyrir eða ef stærri hluti aðlögunarinnar á sér
stað í gegnum fjárfestingu en í grunnspánni.
Stóriðjufjárfesting og opinberar framkvæmdir færast í aukana ...
Í grunnspánni er gert ráð fyrir að almenn fjárfesting eigi erfitt upp-
dráttar en stóriðjufjárfesting og fjármunamyndun hins opinbera sæki
í sig veðrið. Gert er ráð fyrir að opinber fjárfesting aukist í takt við
vaxandi vísbendingar um samdrátt í efnahagslífinu og verði meiri en
í aprílspánni. Stóriðjufjárfesting verður umfangsmeiri næstu misserin
Í þessari rammagrein er greint frá helstu breytingum á þjóðhagsspá
frá Peningamálum 2008/1 en í rammagrein IX-1 er fjallað um breyt-
ingar á spá um verðbólgu og drifkrafta hennar. Í megindráttum er
dregin upp svipuð mynd af aðlögun efnahagslífsins og í Peninga-
málum 2008/1. Innlend eftirspurn er aðeins veikari þar sem einka-
neysla, íbúðafjárfesting og almenn atvinnuvegafjárfesting dragast
meira saman en í síðustu spá. Umfangsmeiri framkvæmdir í stór-
iðju og vaxandi fjárfesting hins opinbera vega að hluta upp á móti
samdrættinum. Hagvaxtarhorfur eru verri fyrir yfi rstandandi ár, en
áþekkum samdrætti er spáð á árunum 2009 og 2010 og í apríl-
spánni.
Stýrivextir þurfa að haldast lengur háir til að verðbólgumarkmiðið
náist á sama ársfjórðungi og í síðustu spá
Verðbólga er töluvert meiri en í síðustu spá og stýrivextir þurfa því að
haldast háir lengur til að verðbólga og verðbólguvæntingar samrým-
ast markmiði Seðlabankans innan ásættanlegs tíma. Verðbólgumark-
miðinu er náð á sama ársfjórðungi og í síðustu spá. Samdráttur
einkaneyslu er í lykilhlutverki aðlögunar efnahagslífsins að jafnvægi.
Spáð er tæplega þremur prósentum meiri samdrætti en í aprílspánni.
Samdrátturinn er knúinn áfram af sömu öfl um og í aprílspánni:
lækkun ráðstöfunartekna og eignaverðs, vaxandi atvinnuleysi og
versnandi fjármálalegum skilyrðum. Samdráttur kaupmáttar ráðstöf-
unartekna er fi mm prósentum meiri en í síðustu spá. Helstu ástæður
eru meiri verðbólga, hærri stýrivextir og þyngri greiðslubyrði skulda.
Atvinnuleysi eykst hægar framan af spátímabilinu en nær engu að
síður svipuðu stigi í lok tímabilsins.
Einkaneysla og almenn fjárfesting dragast meira saman en
stóriðjan og opinber fjárfesting vega upp á móti
Gert er ráð fyrir að stóriðjufjárfesting verði um 55 ma.kr. meiri á spá-
tímabilinu og vöxtur opinberrar fjármunamyndunar verði töluvert
meiri. Samdráttur almennrar atvinnuvegafjárfestingar er hins veg-
ar um fi mmtán prósentum meiri á spátímabilinu og íbúðafjárfest-
ing dregst einnig sjö prósentum meira saman en í síðustu spá. Meiri
samdráttur einkaneyslu vegur þyngra en minni samdráttur fjárfest-
ingar og innlend eftirspurn dregst því aðeins meira saman en í síð-
ustu spá, aðallega á þessu ári. Spá um útfl utning hefur ekki breyst
svo nokkru nemur. Verri horfur í sjávarútvegi og áhrif gengislækk-
unar krónunnar á almennan útfl utning vega hvort annað upp. Inn-
fl utningur dregst meira saman í ár í takt við minni eftirspurn. Gert
er ráð fyrir að hagvöxtur verði 1,1% á þessu ári í stað 2,2% vaxtar í
aprílspánni. Horfur eru áþekkar fyrir árin 2009 og 2010.
Rammagrein IV-1
Breytingar á
þjóðhagsspá frá
Peningamálum 2008/1
Mynd 1
Þróun íbúðafjárfestingar 2005-2010
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
%
Grunnspá PM 2008/2
Grunnspá PM 2008/1
-16
-12
-8
-4
0
4
8
12
16
20
2005 2006 2007 2008 2009 2010
Mynd 2
Hagvöxtur 2005-2010
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
%
Grunnspá PM 2008/2
Grunnspá PM 2008/1
-4
-2
0
2
4
6
8
2005 2006 2007 2008 2009 2010