Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1993, Blaðsíða 129

Sérkenni kristindómsins
IV GUÐLEGA LÍFIÐ VERKANDI í HEIMINUM
Nú liggur fyrir að athuga kristindóminn sem hið guðlega líf verkandi í
heiminum. I undanförnu máli hefur verið rætt um kristíndóminn sem líf
frá Guði, eins og það horfir við með tilliti til afstöðu mannsins sem
einstaklings eða heildar gagnvart Guði. Hér munum vér snúa oss að því,
hvernig þetta sama líf verkar í einstaklingnum til sköpunar nýrrar
skapgerðar, og í félagsheildinni tíl ummyndunar á samskiptum mannsins.
Því hefur stundum verið haldið fram, bæði fyrr (Epikúrear, Stóíkar) og
síðar (Pósitívismi, húmanismi), að trú og siðgæði séu hvort öðru óháð, og
með nokkrum sanni, þar sem reynslan sýnir, að í nafni trúar hafa oft
verið framin hin siðlausustu verk, en menn hafa hins vegar náð allhátt í
siðgæði, án þess að þeir hafi játað nein viðurkennd trúarbrögð. En þetta
stafar af því, að það, sem kallað er trú eða siðgæði er annað hvort eða
hvort tveggja á lægra stígi en í hugsjón kristindómsins, eins og hana er að
finna af boðskap Jesú. Aður hefur verið gerð grein fyrir því hvað trú er
samkvæmt boðskap Jesú, og getur sú trú aldrei verið hvöt til ósiðlegra
verka, heldur miklu fremur er grundvöllur hennar og hins æðsta siðgæðis
sameiginlegur: kærleiksríkt samlíf við himneska föðurinn, fyrir þekkingu
vilja hans og persónulega reynslu kærleika hans.
Stanley Jones greinir frá því, að greindur Hindúi hafi gert þennan
samanburð á kristindómnum og hinum indversku trúarbrögðum:'
„Hindúatrú er Guð án siðgæðis; Búddhatrú er siðgæði án Guðs;
Kristindómurinn er Guð með siðgæði” (Christ of the Mount, bls. 38).
Þetta er rétt lýsing. í kristindómnum, eins og hann birtist í boðskap
Krists, er þekkingin á Guði og tilverunni, samlífið við Guð og siðgæði
einstaklingins út af fyrir sig og í félagsheildinni óaðgreinanlega tengt
hvað öðru. Lífið frá Guði, sem er kjarni trúarinnar, hlýtur að verka í
daglega lífinu, í heiminum, einstaklingnum og félagsheildinni til
þroskunar. „Ef einhver segir: ég elska Guð, og hatar bróður sinn, sá er
lygari”. „Hver, sem er stöðugur í honum, syndgar ekki” (I. Jóh. 4,20,
3,6). Þessi orð taka djúpt í árinni, en eru þó rökrétt, séu þau tekin
bókstaflega. En nær hinu raunverulega ástandi mun vera að segja, að að
sama skapi, sem maðurinn lærir að lifa í samlífi við Guð, og láta allt líf
sitt verða líf frá honum, því nær er hann því takmarki, að forðast synd
bæði gagnvart sjálfum sér og meðbræðrum sínum, eða m.ö.o. lifa siðgóðu
lífi. Kristindómurinn er samfelld heild, þar sem hvað leiðir rökrétt af
öðru: þekking, guðssamfélag og bræðrasamfélag, því hann er í innsta eðli
sínu líf, nært af hinum kærleiksríka föður allífsins. „Það, sem hér er um
að ræða er andsvar, meir eða minna fullnægjandi, ríkulegra eða
fátæklegra, betra eða lakara, við þeim siðferðilegu og andlegu rökum,
sem eru heildareinkenni umfiverfis vors — það er, þegar á allt er litið,
andsvar við hinum guðlega huga, „sem öll góð gjöf er komin frá”. Öll
góðsemi er afleidd og aðfengin — að vera viss um þetta er líf-æð
127