Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1993, Blaðsíða 159

Sérkenni kristindómsins
helgi hjónabandsins og ábyrgð þess að vera foreldrar, nema hún kenni
með jafnri áherslu skyldu virðingar og sjálfsstjórnar í nánustu sam-
skiptum hjóna á kynferðissviðinu, og hófs, framsýni og viljaákvörðunar í
því að koma börnum inn í heiminn” (bls. 226). Hann telur réttu aðferðina
til þess vera bindindi, en viðurkennir, að hún sé ekki öllum fær, og
niðurstaða hans verður: „Ég fæ ekki séð hvernig kristilegt almenningsálit
verður réttlætt í því að standa á móti því að getnaðarvamir verði kenndar
á áreiðanlegum sjúkrahælum (reliable clinics, bls. 229). Inge gengur
lengra, og segir, að „enginn, sem þekkir nokkuð til mannlegrar náttúru,
getur látið sér detta í hug, að fullkomið bindindi sé lausn vandamálsins”
(Ethics, bls. 273). Hann bendir á, að það sé miklu líklegra til að leggja
hjónabandið í rústir, og tilfærir talandi dæmi máli sínu til stuðnings (Sbr.
ennfremur: David, í Christianity and the Crisis, bls. 325n. ályktun
Lambeth-fundarins 1930, cit. Barry, bls. 233, og RGG. II, 407).
Þess er sjálfsagt að geta, að þetta vandamál hefur orðið mest knýjandi í
þeim löndum, þar sem þéttbýli og offjölgun þjóðanna hefur valdið
erfiðleikum. En þó er það vakandi alls staðar þar, sem menn finna
þörfina á því, að veita börnum sínum mannsæmandi uppeldi, en skorti
efni til að ala upp mörg börn, eða þar sem heilsa móðurinnar er í veði.
Hér er vandamál, sem ekki var til á dögum Krists, og er ekki hægt að
vitna í einstök orð hans með eða móti. En úrlausn þess verður að miðast
við það, að láta anda hans ráða, þannig að uppfyllt verði boð hans um
fómfúsa þjónustu þeirra, sem lítilmagna eru, og ekki stofnað til þess, að
sú þjónusta verði að hálfu eða engu liði. Og hitt ber líka að viðurkenna,
að ef færð verða rök fyrir því í einu landi, að frjáls afskipti mannsins af
því, hvort hann verður orsök að nýju lífi á jörðunni, geta samræmst
siðakenningu Jesú, þá em um leið engin algild rök til gegn þeirri aðferð.
Hér hefur verið varið nokkuð löngu máli til að ræða sérstakt
siðgæðisvandamál nútímans, sem ekki hefur verið umræðuefni guðfræð-
inga hérlendis fram að þessu, svo mér sé kunnugt, en er þó orðið vakandi
mál með almenningi og enda rætt á prenti, bæði í bókum og tímaritum.
Þetta mál er eitt af erfiðustu viðfangsefnum siðfræðinnar, og verður ekki
leyst nema með því að dæma eftir aðferð Krists, að meta mest hin andlegu
verðmæti guðsríkisins, og hverfa hvergi frá kröfu hans um fórnandi
þjónustusemi.
d) Þjónusta lítilmagnans
Sú þjónusta, sem kirkjan hefur sýnt sig fúsasta til á liðnum öldum, er
þjónusta og hjálpsemi við þá, sem lítilmagna eru eða hjálparþurfa. í því
efni hefur hún unnið mikið starf og gott, og stuðlað að almennri mannúð
og miskunnsemi. Þessi skylda er skýrt brýnd fyrir mönnum í kenningu
Jesú, og nægir að benda á söguna um miskunnsama Samverjann, orðin við
dóminn mikla (Mt. 25) og um smælingjana (Mt. 18). Náungi manns, sem
honum ber skylda til að þjóna, er hver sá, sem á vegi hans verður og næst
honum stendur á hverri stundu. Þannig eru að öðru jöfnu fyrstu skyldur
vorar gagnvart eigin fjölskyldu (sbr. Wendt: Die sittliche Pflicht, bls.