Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1993, Blaðsíða 89

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1993, Blaðsíða 89
Sérkenni kristindómsins sem persónulega afstöðu Guðs til mannsins. Náðin og miskunnsemin runnu saman. En þrátt fyrir það héldu siðbótarhöfundarnir við kenninguna um fyrirhugaða sælu og vansælu, sem þó hélt ekki velli í lúthersku kirkjunni, því náðin var ekki talin ómótstæðileg. Fullkominn lausn var ekki fengin á vandamálinu um náðina og viljann, endar var öll röksemdarfærslan öðrum þræði bundin við hinar kaþólsku hugmyndir um náðina. Sá grunntónn, sem heyra má í gegn um allar þessar misjöfnu tilraunir mannanna til að skýra fyrir sér, hvað væri náð Guðs og hvernig hún verkaði, er, að kærleikur Guðs er afl, sem verkar á mannlífið, án tilverknaðar mannsins eða verðskuldunar. „Að minnast á mannlega verðskuldun gagnvart Guði er að leiða inn í umræður um hið trúarlega atriði, sem er andstætt trúnni” (Aulén, 278). Vér notum þannig orðið náð Guðs til að tákna tvær hliðar hins guðlega kærleika eins og hann birtist gagnvart manninum: Að hann er óverðskuldaður af manninum, og að hann verkar að fyrra bragði, án tilverknaðar mannsins (sbr. I. Jóh. 4,19). Þetta er samhljóða reynsla allra þeirra, sem snortnir hafa orðið af anda kristindómsins. Á sumum tímum hefur verið lögð svo einhliða áhersla á þetta, að ekkert hefur verið lagt upp úr vilja eða viðleitni mannsins sjálfs. Síðasta dæmi þess er stefna Barths og fylgjenda hans. „Vér mótmælendur lítum á trúna sem það, að maðurinn tekur við og grípur náð Guðs, fyrir tilverknað sjálfrar náðarinnar, þar sem náðin er og verður náð Guðs — án þess að maðurinn, jafnvel á hinn minnsta hátt geti ráðið yfir náðinni” (Barth: Die Theologie und die Kirche, bls. 295, cit. Scharling 22). „Trú og opinberun tákna skýra neitun þess, að það sé nokkur vegur til frá manninum til náðar Guðs, kærleiks og lífs. Bæði orð láta í ljós, að hér komi aðeins til greina vegur Guðs til mannanna” (Barth: Das Wort Gotts, bls. 8, cit. Scharling 23). Sú skoðun getur ekki samrýmst kenningu Jesú um gildi mannsins og ábyrgð hvers manns á lífi sínu og velferð. Nær hinu rétta mun Páll hafa komist er hann segir: „Vinnið þér nú að sáluhjálp yðar með ugg og ótta ... því að það er Guð, sem verkar í yður bæði að vilja og að framkvæma” (Fil. 2,12n). Þannig verða mennirnir samverkamenn Guðs um sköpun þess mannfélags, sem er að vilja hans. „Guð gerir manninum kunna nærveru sína með ómótstæðilegri sannfæringu í þeirri viljaframkvæmd, að maðurinn gefur sig skilyrðislaust á vald hinu æðsta sem hann þekkir” (Brown, God, III). En einnig í hinni gömlu kenningu kirkjunnar, að náð Guðs væri fólgin í krafti, sem væri veitt inn í mannssálirnar, felst nokkur sannleiki, og fyllilega í samræmi við boðskap Jesú. Sérstaklega má benda á fyrirheitið um kraftinn frá hæðum (Lk. 29,49), enda þótt það hafi verið sett í samband við fyrirheitið um andann, og það með réttu. Því andi Guðs er einmitt hinn guðlegi kærleikskraftur starfandi í manninum. Það er sá kraftur, sem gefur manninum mátt til að sigra hið lægra eðli sitt, og fylgja fram hinu góða, sem hann vill, og stilla líf sitt í samræmi við það fegursta og besta, sem hann þekkir. En um það munum vér ræða betur, er 87
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.