Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2013, Blaðsíða 128

Hrefna Guðmundsdóttir og Hanna Ragnarsdóttir
unum skorti að nokkru leyti þekkingu og
skipulag til að koma til móts við börnin og
styðja þau til náms, en einnig að samstarfi
heimila og skóla væri nokkuð ábótavant.
Kom það m.a. fram í skorti á upplýsinga-
gjöf og gagnkvæmum skilningi milli for-
eldra og skóla.
I niðurstöðum rannsóknar Sólveigar H.
Georgsdóttur og Hallfríðar Þórarinsdóttur
(2008) á skipulögðu iþrótta- og tómstunda-
starfi meðal innflytjendabarna í Breiðholti
kemur fram að ýmsar ástæður voru fyrir
því að börn voru ekki í íþróttum. Af þeim
má nefna að börn sem voru tiltölulega ný-
komin til landsins voru gjarnan feimin og
veigruðu sér við að hefja íþróttastarf með
ókunnugum og allmörg sögðust ekki hafa
áhuga á íþróttum. Einnig kom fram að for-
eldrar voru almennt jákvæðir gagnvart því
að börnin stunduðu íþróttir og hreyfingu,
en þá skorti upplýsingar um íþróttastarfið.
Niðurstöður spurningakannana meðal
grunnskólanema veita mikilvægar upp-
lýsingar um stöðu margra innflytjenda-
barna í íslenskum skólum og samanburð á
stöðu þeirra og íslenskra jafnaldra. í niður-
stöðum PISA (Programme for Internation-
al Student Assessment) á íslandi 2006 og
2009, þar sem metin er færni í lesskilningi,
stærðfræði og náttúrufræði og birtar eru
í tveimur skýrslum Námsmatsstofnunar,
kemur fram munur á frammistöðu innfly tj-
endabama og innfæddra í grunnskólum á
íslandi (Almar M. Halldórsson, Ragnar F.
Ólafsson og Júlíus K. Björnsson, 2007; Al-
mar M. Halldórsson, Ragnar F. Ólafsson,
Óskar H. Níelsson og Júlíus K. Björnsson,
2010). Fram kemur mikill munur á færni
í öllum greinunum milli innflytjenda og
innfæddra, mun minni þó í stærðfræði en
í lesskilningi og náttúrufræði og eru þær
niðurstöður samhljóða niðurstöðum í
mörgum þátttökulöndum PISA.
Þá hafa megindlegar rannsóknir Þór-
odds Bjarnasonar (2006, 2010a, 2010b) á
líðan barna í 6., 8. og 10. bekk í grunnskól-
um á íslandi varpað ljósi á stöðu barna af
erlendum uppmna í grunnskólum. Þór-
oddur hefur tekið þátt í evrópsku rann-
sóknateymi sem kannar hagi og líðan inn-
flytjendabarna. Niðurstöður hans sýna að
unglingar eru tvöfalt til þrefalt líklegri til
að eiga í erfiðleikum í skólanum ef erlent
tungumál er talað á heimili þeirra.
Af framangreindri umfjöllun má ráða
að félagsleg staða innflytjendabarna og
barna í minnihlutahópum er víða veik
og ýmsar hindranir em fyrir þátttöku
þeirra í tómstundastarfi bæði hérlendis
og erlendis. Af niðurstöðum íslenskra og
erlendra rannsókna má jafnframt ráða að
huga þurfi að úrræðum sem tengjast bæði
skóla- og tómstundastarfi til að styrkja
félagslega stöðu innflytjendabarna.
Aðferð
Gögn sem þessi grein er byggð á eru, eins
og áður segir, fengin úr viðamikilli rann-
sókn á vegum Rannsókmr og greiningar.
Spurningalisti var lagður fyrir alla nem-
endur í 5., 6. og 7. bekk allra grunnskóla
á íslandi í febrúar 2011 en í árgöngunum
eru skráðir 12.467 nemendur. Ekki er um
að ræða úrtakskönnun, heldur var spurn-
ingalistinn lagður fyrir allt þýðið. Alls
fengust gild svör frá 10.971 nemanda í
5.-7. bekk á landsvísu sem jafngildir 88%
svarhlutfalli.
Svör barnanna eru í þessari samantekt