Orð og tunga - 01.06.2010, Qupperneq 72

Orð og tunga - 01.06.2010, Qupperneq 72
62 Orð og tunga menn um keltnesk mál sem koma fram með slíkar tilgátur en ekki málfræðingar. Menn hafa lag á að finna í orðabókum um keltnesk mál eitthvað sem minnir á íslensk örnefni og freistast þá til þess að ætla að þeir hafi fundið lausnina. Fæst af þessum skýringartilgátum kem- ur á prenti en Freysteinn Sigurðsson jarðfræðingur skrifaði t.d. um tilgátur sínar í Miílaþing, austfirskt tímarit. Skýring Freysteins á nafn- inu Beinageitarfjall í N-Múl. er að það sé keltneskt, og merki nánast 'Dyrfjöll', en þá þarf að gera ráð fyrir að nöfnin hafi víxlast á þessum tveim nágrannafjöllum á milli Borgarfjarðar eystri og Héraðs (Frey- steinn Sigurðsson 2000). Þó að eitthvað hafi borist hingað af keltneskum örnefnum á land- námstíð er meginhluti örnefnanna af norrænum rótum og verður að ganga út frá því við skýringar. Sum örnefnin fluttu landnámsmenn með sér þó að þeir vissu kannske ekki alltaf hvað þau þýddu upp- haflega. I Noregi eru örnefni sem eru svo gömul, t.d. sum eyjaheiti og árheiti, að þau eru ekki nauðsynlega af norrænni rót og þá kemur fyrir lítið að koma með skýringar á þeim út frá norrænni málsögu. 5 Miðlun skýringa Síðasta áratuginn hef ég fengist við að taka saman skýringar á ör- nefnum. Vísindavefurinn í Háskóla íslands hefur beðið um svör við ákveðnum spurningum og hefur verið reynt að leysa úr því. Eins hafa fyrirspurnir í síma og tölvupósti kallað á ýmsar samantektir á svörum til að gefa skýringar. Yfirleitt er fólk áhugasamt um að fá skýringar og tekur þeim vel. íslenskar orðabækur hafa ekki tekið upp örnefni að neinu marki. Aðeins orðsifjabók Ásgeirs Blöndals Magnússonar (1989) hefur tals- verðan fjölda örnefna sem honum þóttu vandskýrð. Þar vantar að vísu oftast tilvísanir til staðanna sem nöfnin eiga við. í ritmálsskrá Orða- bókar Háskólans er allmörg örnefni að finna en það hefur verið til- viljun fremur en ásetningur hvað hefur verið skráð þar, og veit ég að Ásgeir Blöndal sá eftir því að ekki skyldi betur sinnt þeim þætti orða- forðans við orðtökuna. Ýmsir orðabókamenn telja að nöfn eigi ekki erindi inn í almennar orðabækur, svo að þá er lausnin að koma þeim á framfæri í sérstökum orðabókum. Á meginlandi Norðurlanda eru nú komnar út uppflettibækur um helstu örnefni, í Noregi (NSL 1976), í Danmörku (SNO 1994), í Svíþjóð
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156

x

Orð og tunga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Orð og tunga
https://timarit.is/publication/1210

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.