Morgunblaðið - 03.05.2018, Side 62

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. MAÍ 2018
PÖNTUN AUGLÝSINGA:
Til mánudagins 7. maí
SÉRBLAÐ
Skoðuð verða húsgögn og innréttingar,
skrautmunir og fylgihlutir fyrir heimilið,
litir og lýsing ásamt mörgu öðru.
NÁNARI UPPLÝSINGAR GEFUR:
Katrín Theódórsdóttir
Sími: 569 1105 kata@mbl.is
Heimili &
hönnun
fylgir Morgunblaðinu föstudaginn 11. maí
Rúmlega fertugur faðir í Reykjavík spyr:
„Þriggja ára (fjögurra ára í sumar) dóttir mín er
þvílíkt háð snuðinu sínu að ég dauðkvíði því að taka
það af henni. Allt snýst um snuðið og ef það gleym-
ist til dæmis í bílnum verður allt vitlaust. Ég þori
varla að hugsa til þess að taka það af henni en átta
mig á að einhvern tíma verð ég að taka af
skarið. Hvernig á ég að fara að þessu?“
Sæll, þetta er algeng spurning því
snuðið hefur oft hjálpað börnum
við að róa sig og jafnvel veitt
þeim öryggi í ýmsum að-
stæðum. Uppeldi, eins og
svo margt annað, gengur
oft betur ef við náum að
skipuleggja okkur. Við
foreldrar þurfum að hafa
í huga að í öllu uppeldi
erum við bæði að vinna
að skammtímamark-
miðum en líka til lengri
tíma. Hjá ykkur er verk-
efnið bæði að styðja döm-
una við að venja sig af
snuði og einnig að kenna
henni að takast á við krefjandi
aðstæður án þess að missa stjórn
á skapinu. Settu þig aðeins í spor
hennar, hefur þú þurft að hætta ein-
hverjum óvana sjálfur? Þá veistu að
þetta getur verið krefjandi tímabil en
það gengur yfir – ég lofa!
Gott er að ákveða tímann sem á að
hætta með nokkrum fyrirvara, gæta þess að sá tími
sé ekki álagstími á heimili. Á undirbúningstímabilinu
er gott að hjálpa henni að skilgreina sig á aðeins
annan hátt, þá sem eldra barn sem notar ekki snuð.
Það gæti líka verið mjög hjálplegt að búa til sögu
með henni um þetta ferli og nota þá myndir með
smátexta. „Ég heiti Guðrún og í sumar verð ég fjög-
urra ára. Ég er mjög góð í að klifra og get oft hlaup-
ið hraðar en mamma og pabbi. Í sumar ætla ég að
hætta með snuð, ég ætla að hengja það á tréð í Hús-
dýragarðinum svo kálfarnir og lömbin geti notað það.
Ég veit að ég get sko alveg hætt með snuð, alveg
eins og mamma/Sigga/leikskólakennarinn/ eða bara
einhver fyrirmynd.“
Með þessu erum við búin að hjálpa henni að hugsa
á uppbyggilegri hátt um að hún geti tekist á við
þetta verkefni. Það er mikilvægt að láta hana
taka eftir þegar vel gengur og spyrja
hvort hún sjálf sé ekki stolt af sér,
því er svo hægt að bæta við sög-
una. Þegar stóri dagurinn er
runninn upp er gott að vera
meðvitaður um hvar hætt-
urnar liggja, oft er það
e-ð í umhverfinu sem
kveikir löngunina í snuð-
ið. Þá er betra að vera
undirbúin, hafa t.d. ný
„stóru stelpu“-rúmföt
eða nýja bók að lesa. Á
daginn getur verið gott
að vera með brakandi
ferskar gulrætur eða
frosin vínber.
Þegar söknuður eftir
snuði kemur upp er oft gott
að knúsa bara og segja: ég skil
þig alveg. Hjálpa henni svo að
dreifa huganum, t.d. með því að fara
að syngja, lesa eða ef þið eruð á ferð
að telja fljúgandi bíla og svipast um
eftir grænum hestum.
Það er ekki síður mikilvægt að for-
eldrarnir undirbúi sig fyrir þetta tímabil. Auðvitað
ráðið þið við skapið í dömunni, annað eins hafið þið
nú tekist á við. Þótt hún verði reið þá gerir það ekk-
ert til, best er að ganga ekki inn í reiðina og fara að
rökræða, því þá ertu bara að bíða eftir því að hún
segi: „Nú skil ég hvað þú átt við pabbi, auðvitað
hætti ég með snuðið!“ Þetta mun ekki gerast. Þú
þarft ekki að vera hræddur við þetta fjögurra ára
skott þótt hún missi sig aðeins. Bíddu bara þangað til
hún verður 14!
Spurt og svarað
Allt snýst um snuðið
Spurningum sem berast Fjölskyldunni á mbl.is svarar SÓL sálfræði- og
læknisþjónusta en þar starfar hópur fagfólks sem leggur metnað sinn í að
veita börnum, ungmennum og fjölskyldum þeirra góða þjónustu. Nánari
upplýsingar á www.sol.is
Uppeldi Það getur verið krefj-
andi að venja börn af snuði.
1 Hjá okkur er oft mikið um aðvera, mikill gestagangur, og því
er það afar mikilvægt að allir hittist
við kvöldverðarborðið. Kannski ekki
frumlegasta ráð í heimi en um leið
það mikilvægasta. Í raun er þetta
sami rammi og ég fékk í minni fjöl-
skyldu þegar ég var að alast upp.
Alltaf matur kl. sirka 18.30 nema þá
urðu allir að þegja því útvarpið var
heilagt. Við hins vegar leggjum
mikið upp úr því að allir séu síma-
lausir og „á staðnum“, tali saman og
eigi gæðastund yfir kvöldmatnum.
2 Annað atriði sem hefur virkaðmjög vel í minni fjölskyldu er að
leyfa börnunum að elda einu sinni í
viku. Það fer auðvitað eftir aldri
barnanna hvenær þau geta byrjað
og hve mikið þau geta gert sjálf. En
þetta virkar þannig að við kaupum
inn og þau sjá um rest. Þeim finnst
þetta æðislegt og læra heilmikið á
þessu, ekki bara að elda heldur líka
alls kyns smáatriði eins og að stilla
ofninn og bara bjarga sér. Ég bara
fæ mér kaffi og fylgist með. Við
mamma þeirra erum auðvitað nærri
ef þau þurfa hjálp en það er eitt í
tengslum við þetta ráð og það er að
ef þau eru óörugg með að allt klikki,
til dæmis ef kviknar í matnum, þá
má bara kaupa pítsu. Það má gera
mistök og það róar þau í elda-
mennskunni.
3 Þriðja ráðið tengist upp-þvottavélinni. Það er reyndar
meira regla en ráð því það er bann-
að að ganga fram hjá henni ef hún
er full. Ef þú þarft að nota eitthvað
sem á að fara inn í uppþvottavél er
bannað að setja það í vaskinn. Það á
einfaldlega að taka úr henni og ekk-
ert vesen. Svo á að sjálfsögðu að
setja allt sjálf/ur inn í vélina. Þetta
tæknilega með að raða í vélina og
vita hvar leirtau, hnífapör og pottar
eiga vera er hagnýtt, en það er ekki
síður mikilvægt að vita að röðin er
komin að þér ef þú opnar vélina
með hreinu leirtaui.
4 Tímasetning tiltektar. Á okkarheimili er oft hrikalega mikið af
dóti úti um allt. Úlpur, skólatöskur
og oft bara allt úti um allt og svo er
maður alltaf að reyna eitthvað að
taka til enda engum öðrum til að
dreifa. Þannig að við reynum að
virkja krakkana. Og eitt hefur virk-
að mjög vel og það er að stilla
klukkuna og segja kannski við eitt
barnið: „Nú þrífur þú alla spegla og
glugga í íbúðinni með þessari tusku
og þessum fægilegi.“ Næsta barn
ryksugar eins og það getur og
þriðja barnið gengur til dæmis frá
öllum skóm og töskum sem það sér.
Svo þegar tíminn er búinn er til-
tektin búin, sama hversu langt hún
var komin. Þetta getur vakið því-
líkan keppnisanda og stemningu hjá
krökkunum og staðreynd að ef allir
í fjölskyldunni hamast í tiltekt og
þrifum í til dæmis þrjú korter eða
klukkutíma þá gerast kraftaverk.
Hins vegar nennir enginn að vakna
að morgni og hugsa til þess að taka
til og þrífa allan daginn. Allra síst
ég!
5 Síðasta ráðið tengist líka sam-verustund fjölskyldunnar eins
og fyrsta ráðið en sjónvarpsáhorfi.
Við horfum oft saman á sjónvarpið,
eitthvað sem allir eru sammála um
að horfa á, til dæmis einhverja bíó-
mynd, Allir geta dansað eða þvíum-
líkt. Þá er ótrúlega mikilvægt að
foreldrarnir séu ekki í símanum á
meðan. Ég hef alveg staðið mig að
því með yngsta minn að þegar ég
horfi til dæmis á mynd með honum
– kannski teiknimynd sem ég er bú-
inn að sjá áður – er ég allt í einu
farinn að svara tölvupósti eða
skruna niður Facebook-ið mitt. Það
er bara ekki í lagi! Börnin segja
kannski ekkert en þau skynja það
mjög vel ef þú ert ekki andlega á
staðnum fyrir þau.
Sveppi kemur að lokum með eitt
bónusráð sem hann er ekki búinn að
prófa sjálfur en finnst gott að vita af
í framtíðinni og það er að setja nýtt
lykilorð á netbeininn (e. router) og
hafa þannig stjórn á ungmennum í
fjölskyldunni. Þannig er hægt að
setja skilaboð inn á netið sem koma
upp í tölvunni: „Netið opnast á ný
þegar þú ert búinn að taka til í her-
berginu þínu.“ dora@mbl.is
Morgunblaðið/Ómar
5 uppeldisráð Heimilislíf Sveppa er líflegt.
Fimm uppeldis-
ráð Sveppa
Sverrir Þór Sverrisson, sem flestir þekkja sem
Sveppa, er mikill fjölskyldumaður en hann á þrjú
börn, 6, 10 og 14 ára, með konu sinni Írisi Ösp
Bergþórsdóttur. Hann segir fjölskyldulífið ansi líf-
legt og sjálfur vinni hann óreglulegan vinnutíma.
Því sé mikilvægt að skapa ákveðinn ramma og
fylgja ákveðnum reglum með velferð og vellíðan
barnanna í huga. Hér eru fimm ráð Sveppa: