Morgunblaðið - 03.05.2018, Blaðsíða 32

32 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. MAÍ 2018
Smiðjuvegi 9 · 200 Kópavogi
Sími 535 4300 · axis.is
Vandaðar íslenskar innréttingar
BAKSVIÐ
Sigtryggur Sigtryggsson
sisi@mbl.is
Áberandi mannvirki Sementsverk-
smiðju ríkisins frá fyrri tíð virðast
ekki eiga upp á pallborðið hjá íbúum
í nágrenni þeirra. Í íbúakosningu á
Akranesi voru 94,3% þátttakenda
þeirrar skoðunar að fella ætti skor-
stein Sementsverksmiðjunnar. Og í
óformlegri könnun meðal íbúa í
Bryggjuhverfi í Reykjavík vildu
83,3% þátttakenda að sementstank-
arnir í Ártúnshöfða yrðu rifnir.
Hinn 18. apríl síðastliðinn var
opnað fyrir kosningu í íbúagátt
Akraneskaupstaðar um framtíð
sementsstrompsins á Akranesi.
Skorsteinninn er 68 metra hár,
steyptur. Niðurstaða kosning-
arinnar var afgerandi. Alls bárust
1.095 atkvæði sem skiptust þannig
að 94,25% (1.032 íbúar) kusu að
strompurinn skyldi verða felldur og
5,75% (63 íbúar) kusu að stromp-
urinn ætti að standa áfram.
Niðurstaðan var lögð fram í bæj-
arráði og lagði ráðið til að þessi nið-
urstaða yrði höfð til hliðsjónar við
frekari skipulagningu á áframhald-
andi uppbyggingu á Sementsreit.
Sævari Frey Þráinssyni bæjarstjóra
var þar falið að fylgja málinu eftir til
skipulagsfulltrúa bæjarins. „Bærinn
mun vitaskuld halda í þá atvinnu-
sögu sem Sementsverksmiðjan kom
með hingað til Akraness og útbúa
minnisvarða um hana. Næstu skref
hjá okkur eru að klára skipulag
svæðisins til undirbúnings niðurrifs
sementsstrompsins,“ segir Sævar.
Reykjavíkurborg auglýsti í lok
síðasta árs tillögu að breytingu á
deiliskipulagi fyrir Bryggjuhverfi
vestur. Svæðið er vestan núverandi
hverfis, að hluta til á landfyllingum.
Þarna hefur Björgun hf. verið með
starfsemi um árabil en áður var
Sementsverksmiðjan þar með
birgðastöð fyrir höfuðborgarsvæðið.
Fimmtugir sementstankar
Á svæðinu standa tveir háir sem-
entstankar, um 45 metrar, sem
reistir voru árið 1967. Þetta var mik-
il framkvæmd og voru tankarnir
steyptir með skriðmótum. Sam-
kvæmt skipulagstillögunni eiga
tankarnir að standa áfram og stefnt
var að því að finna þeim hlutverk.
Tankarnir eru í eigu borgarinnar en
hafa ekki verið í notkun lengi.
Þorsteinn Þorgeirsson, íbúi við
Naustabryggju, sendi athugasemd.
Þar kemur fram að hann hafi dag-
ana 30. desember 2017 til 4. janúar
2018 framkvæmt viðhorfskönnun
meðal íbúa Bryggjuhverfis í hópi
íbúasamtakanna á Facebook. Af 364
meðlimum hópsins tóku 136, eða
36,3%, þátt í könnuninni. Af þeim
vildu 110, eða 83,3%, láta rífa
turnana, eða sílóin eins og Þorsteinn
nefnir turnana í bréfi sínu.
Þorsteinn upplýsir að hann hafi
skrifað borgarstjóra bréf og upplýst
hann um viðhorf íbúa til málefnisins.
Þeir sem vildu láta rífa turninn
gera það á ýmsum forsendum.
„Turninn er forljótur, ferlíki, fordyri
heljar, helvítis,“ segir þar meðal
annars. Einnig að þeir skapi ljóta
aðkomu að hverfinu. Turnarnir
standi nærri Ártúnshöfða og skyggi
á hann. Höfðinn sé hið náttúrlega
fallega kennileiti hverfisins. Betra
væri að byggja hátt, nýtt hús fyrir
þjónustu og menningarstarfsemi,
sem yrði fjær höfðanum.
Sjónarmið þeirra sem vildu
áframhaldandi veru turnanna í
hverfinu, 16,7%, eru af öðrum toga.
Minnt er á m.a. að sílóum í Dan-
mörku hafi verið umbreytt á
skemmtilegan hátt. Nýta mætti þá
undir veitingahús/listagalleri og í
því sambandi vísað í vitann á Akra-
nesi.
Í húsakönnun sem Borg-
arsögusafn Reykjavíkur gerði í
fyrra kemur fram að Hörður
Björnsson byggingafræðingur
hannaði tankana. „Einstök hús,
húsaraðir og götumyndir sem lagt
er til að vernda með hverfisvernd í
deiliskipulagi vegna byggingarlist-
arlegrar, menningarsögulegrar og/
eða umhverfislegrar sérstöðu
þeirra. Húsin hafa varðveislugildi
sem kennileiti og sem minni um
sögu iðnaðar í Ártúnshöfða,“ segir í
umsögninni.
Morgunblaðið/Hari
Skorsteinninn 68 metra hár og gnæfir yfir Akranes. Af mörgum talinn kennileiti bæjarins.
Íbúar vilja mannvirkin burt
 Mannvirki Sementsverksmiðju ríkisins frá fyrri tíð eiga ekki upp á pallborðið  Strompurinn á
Akranesi verður rifinn  Íbúar í Bryggjuhverfi vilja losna við sementstankana í Ártúnshöfða
Morgunblaðið/Eggert
Sementstankarnir Hafa staðið þarna í yfir hálfa öld og setja mikinn svip á Ártúnshöfðann.
Sementsverksmiðja ríkisins var
reist við höfnina á Akranesi á ár-
unum 1956-1958. Hún tók formlega
til starfa 14. júní 1958. Síðustu
tonnin voru framleidd í febrúar
2012 og sá verksmiðjan því þjóðinni
fyrir sementi í rúma hálfa öld. Búið
er að rífa flest mannvirki verk-
smiðjunnar og á svæðinu mun rísa
íbúðarbyggð.
Hráefnin í framleiðslu Sements-
verksmiðjunnar voru skeljasandur
úr Faxaflóa og líparít úr Hvalfirði.
Þess vegna var Akranes talið
heppilegasta staðsetningin fyrir
verðsmiðjuna. Þegar mest var (árið
1975) var salan tæp 160 þúsund
tonn en þá var mikil uppbygging á
Þjórsársvæðinu. Salan 2007 nam
tæplega 153 þúsund tonnum, en þá
voru framkvæmdir við Kára-
hnjúkavirkjun í fullum gangi.
Á fyrstu áratugum í rekstri Sem-
entsverksmiðjunnar störfuðu þar
allt að 180 manns. Með breyttri
tækni fækkaði starfsmönnum og á
seinni árum störfuðu lengst af um
80 manns við verksmiðjuna. Hún
var í áratugi mikilvægur hlekkur í
atvinnulífi Akurnesinga.
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Verksmiðjan Festöll mannvirkin hafa verið rifin og íbúðir koma í staðinn.
Framleiddi sement
í rúmlega hálfa öld
Biskup Íslands, Agnes M. Sigurð-
ardóttir, hefur skipað tvo guðfræð-
inga í prestsembætti.
Arnaldur Máni Finnsson var
skipaður í embætti sóknarprests
Staðastaðarprestakalls á Snæfells-
nesi. Fimm umsækjendur voru um
embættið en tveir drógu umsókn
sína til baka. Þá var Kristján Ara-
son skipaður í embætti sóknar-
prests í Patreksfjarðarprestakalli.
Þrír umsækjendur voru um emb-
ættið.
Biskup skipar í embættin í sam-
ræmi við niðurstöður kjörnefnda í
prestaköllunum. sisi@mbl.is
Patreksfjörður Nýr prestur skipaður.
Biskup skipar
tvo nýja presta