Saga - 2009, Qupperneq 171

gegnum sögumanninn? Tökum dæmi af því þegar Ólafur fær fréttina
af því að Guðrún katrín sé komin með hvítblæði: „Ólafur vissi lítið
um þann sjúkdóm en skynjaði þegar að hér væri um grafalvarleg
tíðindi að ræða“ (bls. 131). ekki er vísað til heimilda þannig að hér er
líklega byggt á þeim löngu samtölum sem Guðjón átti við Ólaf, því að
varla er Guðjón að skálda. Þá segir Guðjón að hjónavígsla þeirra Ólafs
Ragnars og Dorritar vorið 2003 hafi verið „hin ánægjulegasta“ (bls.
293). Fyrir hvern? Væntanlega er átt við brúðhjónin. og athöfnina
þegar Ólafur Ragnar sæmdi alla landsliðsmenn Íslands í handbolta
fálkaorðunni, haustið 2008, kallar Guðjón „afar hátíðlega og hjart-
næma …“ (bls. 389). Líklega er Guðjón hér að lýsa eigin upplifun;
kannski var hann viðstaddur eða sat við sjónvarpið.
Guðjón hefur sýnt það í fyrri verkum sínum að hann kann að
draga upp myndir af mikilsmetnum einstaklingum án þess að falla
í þá gryfju að hefja þá til hæstu hæða. Skýrast kemur þetta fram í
bókum hans um Jón Sigurðsson forseta.15 Hér virðist hins vegar
vera annað uppi á teningnum, því stundum hikar hann ekki við að
lýsa Ólafi Ragnari með jákvæðum hætti. Forsetinn er þannig „bjart -
sýnn maður og vílar ekki fyrir sér að ráðast á garðinn þar sem hann
er hæstur“ (bls. 201), „vanur að fylgja hugmyndum sínum vel eftir“
(bls. 241) og „óhemjuduglegur og margra manna maki við vinnu …
“ (bls. 539). og hann „sýnist … ekki vera langrækinn maður og
gerir ekki upp á milli þeirra sem leita til hans um liðsinni á erlendri
grund“ (bls. 413). kannski kemur þetta til af því að Guðjón sagðist
ekki ætla að „reyna að brjóta persónu hans til mergjar með öllum
hennar kostum og göllum“. Á einstaka stað örlar þó á gagnrýni:
„Ákefð hans er slík að stundum hættir honum til að fara fram úr
sjálfum sér“ (bls. 207).
Stundum lætur Guðjón vera að fella dóma, til dæmis þegar
hann segir frá því að Dorrit hafi átt vini innan írönsku keisarafjöl-
skyldunnar (bls. 172). Nú vita þeir sem kynnt hafa sér þá sögu að
fjölskyldan stjórnaði Íran með harðri hendi fram að byltingunni
1979 og sólundaði auðæfum írönsku þjóðarinnar. Hluti þess fjár var
væntanlega nýttur til að kaupa skartgripi af Moussaieff-fjölskyldu-
fyrirtækinu. Hvernig hefði Guðjón átt að snúa sér í þessu? Hefði
hann átt að tala um hina illræmdu keisarafjölskyldu? Að for-
bjartsýnisbók í beinni 171
15 Ég benti á það fyrir nokkrum árum að þetta hefði honum tekist, einum fárra
manna, í skrifum sínum um Jón forseta; Páll Björnsson, „Ímynd (ofur)karls.
Hvernig á að skrifa ævisögu Jóns Sigurðssonar forseta?“ Skírnir 179 (vor
2005), bls. 199–210.
Saga vor 2009 UMBROT NOTA-1:Saga haust 2004 - NOTA 5.5.2009 15:52 Page 171