Saga - 2009, Qupperneq 198

undar með bókinni tvenns konar. Aðaltilgangurinn var sá að koma
frá sér rannsóknum sem ekki höfðu birst þegar fjármögnun þeirra
þraut (bls. 9–11 í Sögustríði). en markmið höfundar var líka öðrum
þræði það, að sögn hans, að koma með innlegg í umræður um starf
og stefnu háskóla og háskólamanna. Höfundur gengur reyndar svo
langt að segja að bókin sé „fyrst og fremst tilraun til að lýsa því
hvernig samræðan í háskólasamfélaginu hefur farið fram á síðustu
fimmtán árum, við hvaða aðstæður hún hefur mótast og dafnað og
hverjir geti talist annmarkar hennar.“ (Bls. 12 í Sögustríði). Þessi um -
mæli hljóma einkennilega því að bókin er minnst um þetta efni. Út
af fyrir sig er þetta ágætt markmið en vandséð er að bókin eigi
mikið erindi við umræðu um stefnu og starfshætti háskóla í heild
þar sem hún fjallar í mínum augum fyrst og síðast um rannsókn-
araðferðir og ritstörf sagnfræðinga.
eins og fram er komið valdi höfundur bókinni það form að end-
urbirta nokkrar af eldri greinunum ásamt hinu nýja efni. eðlilegt er
að höfundur hafi viljað koma frá sér því sem hann hafði unnið að
en ekki birt. Nýja efnið er ekki aðeins í lok bókarinnar (köflum
VII–IX) heldur einnig í hinum mörgu aðfaraorðum hverrar greinar
og í upphafi bókar (kafla I). Fyrir bragðið sést samhengið í fræði -
mannsferli höfundar betur og er það góðra gjalda vert út af fyrir
sig. en um hitt má efast hvort þetta form var heppilegt þar sem nýja
efnið hverfur í skuggann af eldri greinunum.
endurbirting eldra greinanna orkar líka tvímælis þar sem þær
eru allar mjög nýlegar og aðgengilegar á sínum stöðum. Greinarnar
sem birtust í Journal­ of­ Social­History eiga auk þess heldur minna
erindi við íslenska lesendur en hinar, ekki síst ef höfð er í huga hörð
og margháttuð gagnrýni Harveys J. Graffs á efni þeirra.13 Með end-
urbirtingu þessara fyrri greina er aðeins ýtt undir rökræðuna um
þessi efni í sama dúr og áður, þ.e. í þrætubókarstíl. Nýja efnið er
líka mjög í sama dúr. Frá sjónarmiði sagnfræðinga má skilja Sögu­-
stríð sem beiðni af hálfu höfundar um áframhaldandi ritdeilur,
meira stríð um söguna. Það er heldur enginn misskilningur því höf-
undur segir að það sé skollið á sögustríð og vísar til komandi ára
(bls. 287 í Sögustríði). Ég held hins vegar að ritdeilur undanfarinna
ára — og þögn þorra sagnfræðinga — hafi sýnt að stríð og ritdeilur
séu ekki heppilegasta aðferðin fyrir höfund til að ná markmiðum
sínum og afrakstur ritdeilnanna sé rýrari en skyldi.
halldór bjarnason198
13 Harvey J. Graff, „History’s War of the Wor(l)ds“, Sögustríð, bls. 475–489.
Saga vor 2009 UMBROT NOTA-1:Saga haust 2004 - NOTA 5.5.2009 15:52 Page 198