Tímarit Máls og menningar - 01.09.2004, Blaðsíða 95

Fjölmiðlar A valdi stjórnmálamanna
áratugum saman.10 í leiðaranum „Hvers vegna“ útskýrir blaðið af hverju
íslensk stjórnvöld ákváðu að lýsa yfir stuðningi við hernaðaraðgerðir
Bandaríkjanna og setja sig á lista hinna viljugu ríkja. Á þeim lista voru
ríki sem studdu einhliða hernaðaraðgerðir Bandaríkjanna eins og Bret-
land, Spánn og Danmörk. I leiðaranum segir:
Nú er ljóst að margir íslendingar eiga erfitt með að skilja hvers vegna ísland lýsir
yfir stuðningi við hernaðaraðgerðir í fjarlægu landi og hafa miklar efasemdir um
þá afstöðu. Þessar ákvarðanir má rökstyðja með eftirfarandi hætti:
Bandaríkjamenn hafa verið nánir bandamenn okkar í sex áratugi. Þeir hafa
veitt okkur öflugan stuðning, þegar við höfum þurft á að halda. Við höfum veitt
þeim, þegar þeir hafa þurft á að halda.11
Með bandamannarök að vopni er ekki lagt mat á forsendur þess að farið
sé í stríð heldur einfaldlega lýst yfir stuðningi vinskaparins vegna. í sama
leiðara blaðsins hnykkir höfundur enn frekar á þessari skoðun með því
að setja hana í „rétt sögulegt ljós“:
Jósep Stalín drap 30-40 milljónir manna. Á meðan hann var að því og í langan
tíma á eftir var fólk á Vesturlöndum, sem sagði að fréttir um þessi manndráp Stal-
íns væru lygi. Eftir að Stalín var fallinn frá skýrði Krúsjeff þjóð sinni og umheim-
inum öllum frá því að allt, sem sagt hefði verið um fjöldamorðin á tímum Stalíns
væri rétt og reyndar ekki nema hluti sögunnar sagður.
Adolf Hitler drap Gyðinga milljónum saman en samt kom Neville Chamber-
lain heim frá Mtinchen, veifaði hvítu blaði, hrópaði: Friður á okkar tímum og var
hylltur sem þjóðhetja í Bretlandi þangað til stríðið skall á í Evrópu, Bandaríkja-
menn komu og björguðu Evrópu og grimmdarverk Hitlers urðu öllum ljós.
Það er nánast ótrúlegt hvað harðstjórar allra tíma geta lengi aflað sér fjölda-
fýlgis. París hefði ekki verið frelsuð undan oki Þjóðverja, ef stuðningur Banda-
ríkjamanna hefði ekki komið til.
I þessu sögulega samhengi má svara þeirri spurningu, hvort málstaður Breta
og Bandaríkjamanna nú réttlæti þann stuðning, sem íslenzk stjórnvöld hafa
ákveðið að veita þeim.
Líking Morgunblaðsins við aðdraganda síðari heimsstyrjaldarinnar
kemur nokkrum sinnum fyrir í ritstjórnargreinum þegar nær dregur
innrás.12 Þessi líking var sömuleiðis notuð af mörgum hvatamönnum
innrásar, til dæmis Donald Rumsfeld varnarmálaráðherra Bandaríkj-
anna. Fyrir utan hversu einfeldningsleg skoðunin er þá stenst hún ekki.
Saddam Hussein var vissulega óþokki en enginn Hitler eða Stalín. Á
tveggja ára tímabili, 1939-1941, hafði Hitler ráðist inn í níu ríki, Tékkó-
slóvakíu, Pólland, Noreg, Belgíu, Holland, Frakkland, Grikkland, Júgó-
slavíu, Sovétríkin og lýst yfir stríði gegn Bandaríkjunum. Á þrjátíu ára
TMM 2004 • 3
93