Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.2004, Blaðsíða 105

Tímarit Máls og menningar - 01.09.2004, Blaðsíða 105
Menningarvettvangurinn móðurkviði, jafnvel varla orðinn almennilegt fóstur, og sér foreldra sína gegnum glugga á krá þar sem þau eru að ræða um hvort þetta fóstur eigi að lifa eða deyja. Þegar Stephen ræðir þetta við móður sína seinna kemst hann að því að það sem réði úrslitum þennan löngu liðna dag var að hún sá barnsandlit gegnum rúðuna í kráarglugganum - barn í tíma. Sams konar upplifun lýsir Tómas Guðmunds- son í upphafsljóði Fljótsins helga (1950) þar sem rithöfundurinn hittir sjálfan sig sem barn á bökkum fljótsins - og man eftir því þegar hann sem ungur drengur hitti svip þess manns sem hann átti eftir að verða löngu síðar. Skynjun tveggja heima, kallar Tómas þetta fyrirbæri, en kannski er T.S. Eliot á bak við bæði dæmin með upphafslínum sínum í Kvartettunum íjórum (frá 1944): „Time present and time past / Are both perhaps present in time future, / And time future contained in time past.“ Altént vitnar McEwan í skáldið, atburðum sínum til skýringar. Enn einn sumarsmellurinn var endurútgáfa Máls og menningar á Áformum Frakkans Michels Houellebecq sem íslendingar kalla ástúðlega Mikkel Ulla- bjakk. Þessi einkennilega saga sýnir eindregnar sadískar tilhneigingar eins og áðurnefndar sögur en nær lesanda gersamlega á sitt vald, lætur hann engjast og arga af bræði, fleygja bókinni frá sér með hótunum um að lesa ekki staf meir en grípa hana svo umsvifalaust aftur og halda áfram. Hún sem sagt bítur bæði og stingur, eins og Kafka sagði að bækur ættu að gera, og örin eftir hana eru djúp. Það er afar erfitt að hætta að hugsa um hana að lestri loknum og jafnerfitt að tala um hana við ólesna. Kaffiborðsbók sumarsins var listaverkabókin YZT með málverkum Tolla og texta Ara Trausta Guðmundssonar (MM). Erlendir sem innlendir gestir urðu gersamlega hugfangnir af bókinni og friðlausir þangað til þeir höfðu eignast hana - og helst málverk eftir Tolla líka! Morgunblaðið breytti uppröðun efnis í aðalblaðinu í sumar og færði menn- ingarumfjöllun aftur fyrir minningargreinar. Áður byrjaði maður fremst og fletti fram að menningu og las hana, byrjaði svo aftast, las baksíðu, sjónvarps- dagskrá, bíóauglýsingar og Fólk og var bara talsverða stund að þessu. Nú rennir maður yfir forsíðuna, snýr svo blaðinu við og les baksíðuna og síðurnar fram að minningargreinum og er snöggur að því, eins og maðurinn í 10-11 auglýsing- unni. Lesbókin breyttist líka og þær breytingar hafa verið erfiðari, maður les ansi miklu meira í henni eftir að hún hækkaði í sentimetrum. Kannski hefur efnið aukist sem því nemur - 18% meira eins og stendur á kaffi- og kornflexpökk- unum sem eru hærri í loftinu en þeir venjulegu; líklegra er þó að það hafi batnað frá mínum sjónarhóli, eitthvað hafi gerst í ritstjórn efnis sem gerir að það höfðar meira til manneskju eins og mín. Vonandi á ég marga tvífara að þessu leyti svo að Lesbókin haldi áfram að vera svona ansi skemmtileg. Þegar þetta er skrifað er nýbúið að ráða Súsönnu Svavarsdóttur umsjónar- mann menningarefnis á Fréttablaðinu. Verður spennandi að fylgjast með þróun mála þar. Þeir sem lesa þýsku hafa kannski gaman af að lesa íslandsgreinar Henryks M. TMM 2004 • 3 103
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.