Studia Islandica - 01.06.1940, Side 12

10
.sem kynni að vera frekari athugunar verð, hef eg
orðið að sleppa hér að mestu, t. d. samanburði hand-
ritanna. Sagan er ekki til nema í ungum handritum,
aðeins lítið brot af henni er til á skinnblaði, sem talið
er frá fyrra hluta 15. aldar. Hitt er úr pappírshand-
ritum, sem ber talsvert á milli. En þó að sagan sé
ekki betur varðveitt en þetta, mun öllum geta komið
saman um, að hún beri þess engin augljós merki að
hafa verið úr lagi færð eða endursamin í aðalatrið-
um. Og það er hæpið að telja nokkuð af því, sem öll-
um handritunum ber saman um, yngri viðbætur. Eg
legg því söguna eins og hún er til grundvallar þess-
ari rannsókn, hef sífellt öll handritin í huga, en geri
ekki athugasemdir um leshætti nema þar sem sér-
stakar ástæður eru til.1)
II. SÖGULEG SANNINDI.
Af ýmsum ástæðum virðist rétt að byrja á þeim
Þjóstarssonum, Þorkeli lepp og Þorgeiri, er athuga
skal, hversu sannsöguleg Hrafnkatla er um menn þá
og atburði, er hún segir frá. Sagan getur með engu
móti án þeirra verið. Þegar þeir koma til, eru öll
ráð þrotin fyrir Sámi og Þorbirni karli. Ríki Hrafn-
kels og orðstír virðist vera þeim fullkomið ofurefli
við að etja. Einir síns liðs fá þeir engu á orkað, og
allir höfðingjar hafa svarað liðsbón þeirra á sama
veg, að þeir vildi ekki hætta svo sinni virðingu að
ganga í deild við Hrafnkel goða, er alla menn hafi
hrakið af málaferlum þeim, er við hann hafi haft.
1) Vönduð útgáfa með orðamun er í Austfirðinga sögum,
gerð af Jakob Jakobsen, Kaupmannahöfn 1902—-3. Vegna þess
að sagan er svo stutt, þykir óþarft að vísa um hvert atriði til
bls. eða kapítula.