Rit Mógilsár - 2014, Blaðsíða 44
44 Rit Mógilsár 31/2014
Fjárfesting í þekkingu?
Skógræktarmenntun á Íslandi
Skógrækt er ung og vaxandi atvinnugrein á
Íslandi og nú er svo komið að skógar landsins
eru farnir að gefa af sér tekjur, nokkuð sem
fyrsta skógræktarfólkið sá kannski einungis
í hillingum í árdaga skógræktarinnar. Þéttir
skógar á fjölmörgum stöðum á landinu
eru nú grisjaðir og viðurinn fyrst og fremst
seldur í járnblendið eins og er, en hver veit
hvaða kaupandi greiðir hæsta verðið þegar
fram líða stundir.
Fyrstu skógræktarmenn landsins urðu að
sækja sér menntun til annarra landa, landa
þar sem maðurinn hefur nytjað skóga
frá upphafi vega og rík menning, tengd
margvíslegum skógarnytjum, fyrirfinnst.
Skógræktarfólki var þó ljóst að nauðsynlegt
væri að bjóða upp á skógræktartengt nám
á Íslandi, með það fyrir augum að fá fleira
menntað fólk inn í greinina. Í dag er staðan
sú að hægt er að stunda nám í skógrækt
eftir margvíslegum leiðum sem allar eru í
boði við Landbúnaðarháskóla Íslands (LbhÍ),
bæði á háskólastigi, í starfsmenntanámi í
Garðyrkjuskólanum og eftir námsleiðum
Endurmenntunar LbhÍ. Þær námsleiðir sem
eru í boði hafa verið þróaðar og kenndar
meira og minna í samstarfi við helstu hags-
munaaðila skógræktar í landinu.
Námsframboð í skógrækt
Við LbhÍ á Hvanneyri er hægt að stunda
háskólanám í skógræktarfræðum, bæði til
BS-gráðu (á hæfniþrepi 5 í íslenska hæfni-
þrepastiganum sem alls hefur 7 þrep) og til
meistaragráðu (á hæfniþrepi 6). Frá stofnun
brautarinnar við LbhÍ hefur alls 21 lokið
BS-gráðu og nú eru 18 nemendur í námi
á brautinni. Alls hafa sex nemendur lokið
MS-gráðu í skógfræði við skólann og nú eru
þrír í slíku framhaldsnámi.
Í Garðyrkjuskólanum á Reykjum er boðið
upp á starfsmenntanám í skógrækt,
skógtæknanám, á braut skógar og náttúru.
Það er nám sem lýkur á hæfniþrepi 3 eins
og iðnnám til iðnréttinda og stúdentspróf.
Námið tekur 3 ár, 4 annir í skólanum og
60 vikna verknám við skógræktarstörf. Lítil
spurn er eftir þessu námi og einungis 17
nemendur hafa lokið því síðastliðin 10 ár.
Námskeiðaraðirnar Grænni skógar I og II hafa
verið starfræktar frá árinu 2001. Þær hafa verið
í boði í öllum landshlutum og sérsniðnar
aðstæðum á hverjum stað, enda lands-
hlutarnir mislangt komnir í skógræktinni.
Markhópur Grænni skóga hefur fyrst og
fremst verið starfandi skógarbændur en fleiri
hafa komið þar inn. Aðstandendur Grænni
skóga fullyrða að hjá þeim skógarbændum
sem farið hafa í gegnum námskeiðaraðirnar
sé marktækt betri árangur í skógræktinni,
auk þess sem verkefnin hafa verið félagslega
mjög mikilvæg fyrir starfandi skógarbændur.
Nýjasta viðbótin í námsflóruna er
svo verkefnið Kraftmeiri skógar, sem
upprunalega er sænskt verkefni en hefur
verið staðfært fyrir íslenskar aðstæður og er
einkum ætlað að upplýsa skógareigendur
um fjölbreytta möguleika skóganna.
Nýjasta útspilið í skógræktarmenntun var
verkefni, sem Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
í samstarfi við LbhÍ stóð fyrir, um mat á þörf
fyrir menntun í skógrækt. Kallaðir voru til
allir helstu hagsmunaaðilar skógræktar í
landinu og varð niðurstaða þeirra sú að
starfsmaður í skógi þyrfti að vera með
Guðríður Helgadóttir
Forstöðum. starfs- og endurmenntunardeildar Landbúnaðarháskóla Íslands
gurry@lbhi.is