Rit Mógilsár - 2014, Blaðsíða 71
Rit Mógilsár 31/2014 71
(Russula aeruginea), slímstautull (Gomphid-
ius glutinosus), lerkisveppur (Suillus grevillei)
og furusveppur (S. luteus).
Engar opinberar upplýsingar liggja fyrir um
umfang sveppanytja á Íslandi, en höfundur
þekkir til þó nokkurs hóps einstaklinga sem
tína og selja villta sveppi beint til veitinga-
húsa og hótela. Verðið sem greitt er fyrir
ferska villta ætisveppi er mismunandi á milli
tegunda, en er frá því að vera svipað og það
sem greitt er fyrir fersk bláber og upp í það
að vera fjórum til fimm sinnum hærra per
kíló.
Leggja ber áherslu á það hér að það nægir
ekki að menn tíni réttar tegundir. Flestar
sveppategundir hafa lítið geymsluþol og
því þarf að koma þeim til neytenda innan
sólarhrings frá því að þær eru tíndar. Einnig
er mikilvægt að menn tíni bara ný og fersk
eintök, svo að þau séu enn neysluhæf þegar
þau ná borðum neytenda.
Ef menn eru það langt frá markaðinum að
ekki er hægt að koma sveppum á markað
samdægurs, eða ef þeir vilja koma sér upp
lager til að geta tryggt kaupendum öruggt
framboð, þá þarf að verka sveppina. Til eru
margar aðferðir til að auka geymsluþol
sveppa, en þær algengustu eru að frysta,
þurrka, sýra, salta, sjóða niður eða geyma
hráa í matarolíu. Eitt fyrirtæki á Austurlandi,
Holt og heiðar ehf., selur frysta lerkisveppi
sem tíndir eru á haustin á Fljótsdalshéraði.
Verslun með ferska og
þurrkaða sveppi
Til að gera sér grein fyrir hversu stór
markaðurinn er með ferska og þurrkaða
sveppi hérlendis, þá aflaði höfundur sér
upplýsinga um innflutning til landsins
frá Hagstofunni (2014). Alls voru sveppir
fluttir inn frá 26 löndum á tímabilinu, en
mesta magnið kemur frá Hollandi, Frakklandi,
Þýskalandi og Bandaríkjunum (2. mynd).
Um 90% af verðmætinu eru ferskar ræktaðar
2. mynd. Magn og verðmæti innfluttra ferskra og
þurrkaðra sveppa til landsins árið 2012-2013.
3. mynd. Villtar túnkempur (Agaricus campestris)
sem gjarnan vaxa á gömlum frjósömum túnum
og til dæmis í fuglabyggðum (Ljósm. BDS).