Þjóðmál - 01.06.2016, Qupperneq 24

misserum benda til að skattastefna frá tíma
Vinstri grænna og Samfylkingar, verði tekin
upp að nýju.
f erindi sem Ásdís Kristjánsdóttir, forstöðu-
maður efnahagssviðs Samtaka atvinnulífsins,
hélt á skattadegi Deloitte í janúar síðastliðnum,
kom fram að 176 breytingar hafi verið gerðar
á skattkerfinu á árunum 2008 til 2015 eða
að meðaltali 22 breytingará ári. Meginþorri
breytinganna voru skattahækkanir eða 132
á meðan 44 skattalækkanir voru gerðar og
þær voru flestar á árinu 2014, ítíð sitjandi
ríkisstjórnar. Svo er einstaklingum og for-
ráðamönnum fyrirtækja ætlað að fylgja sífellt
breytilegum leikreglum.
Á stjórnarárum Sjálfstæðisflokksins 1991
til 2009, - fyrst með Alþýðuflokki, þá Fram-
sóknarflokki og loks Samfylkingunni, voru
gerðar róttækar breytingar á skattkerfinu, það
einfaldað og gert gagnsærra.Tekjuskattur
einstaklinga var í einu þrepi, tekin var upp
10% fjármagnstekjuskattur, tekjuskattur
á fyrirtæki var lækkaður úr 50% í 18% (og
tekjur ríkissjóðs jukust verulega). Trygginga-
gjald var sæmilega hóflegt eða 5,34%.
Skattkerfið var því tiltölulega einfalt þegar
Samfylking og Vinstri grænir tóku við völdum
í stjórnarráðinu í febrúar 2009. Sá er þetta
ritar hefur haldið því fram að skattkerfið hafi
hins vegar verið eyðilagt í tíð vinstri stjórn-
arinnar; skattar á fyrirtæki voru hækkaðir,
skattar á launafólk einnig og innleiddur
margþrepa tekjuskattur sem verst fór með
millistéttina. Tryggingagjaldið var hækkað í
7% og loks í 8,65%. Eldra fólk varð sérstaklega
fyrir barðinu þegar lagður var á auðlegðar-
skattur - eignaupptökuskattur - þar sem
einstaklingar urðu að sæta því að greiða jafn-
vel hærri skatta en nam tekjum. Auðlegðar-
skatturinn lagðist einnig þungt á sjálfstæða
atvinnurekendur sem margir neyddust til
að ganga verulega á eigið fé eða stofna til
skulda til að standa undir skattgreiðslum.
Breyttstefna
Ríkisstjórn Framsóknarflokks og Sjálfstæðis-
flokks snéri við blaðinu í skattamálum. Mörg
mikilvæg skref hafa verið stigin til að einfalda
skattkerfið að nýju, lækka skatta og fella
niður. Bjarni Benediktsson flármálaráðherra
hefur beitt sér fyrir því að almenn vörugjöld
hafa verið felld niður sem og tollar á fatnað
og skó. Þá hefur verið stefnt að því að allir
aðrir tollar en þeir sem leggjast á tiltekin
matvæli verði lagðir af 1. janúar næstkomandi.
(Líklegt er að ríkisstjórn vinstri flokka muni
leggja þessi áform á hilluna). Efsta þrep virðis-
aukaskattsins var lækkað úr 25,5% í 24% og
hefur aldrei verið lægra. Neðra þrepið var
hækkað samhliða því sem skattstofninn var
breikkaður. Með þessum aðgerðum hefur
kaupmáttur heimilanna aukist og þá ekki síst
barnafjölskyldna.
Á kjörtímabilinu hefurtryggingagjaldið
einnig verið lækkað og lækkar enn frekar.
Síðari hluta ársins verður það komið niður í
6,85%. Gjaldið - sem er ekki annað en skattur
á laun og störf- er því 1,8%-stigum lægra en
það var hæst í tíð vinstri stjórnarinnar en enn
1,51 %-stigi hærra en það var 2008. Enn er því
ástæða til að lækka gjaldið.
Ríkisstjórnarflokkarnir hafa tekið ákveðin
og skynsamleg skref til að einfalda tekjuskatts-
kerfi einstaklinga og auka ráðstöfunartekjur
launafólks með skattalækkunum. Skatt-
hlutfall í neðsta þrepi hefur verið lækkað
sem og í öðru þrepi en stefnt er að því að
fella milliþrepið niður í upphafi komandi árs.
Afnám milliþrepsins skiptiralla launamenn
miklu og þá ekki síst millistéttina. Þannig
verðurtekjuskattskerfið einfaldara í tveimur
þrepum. Næsta eðlilega skrefið er að fella
niður efra þrepið á almennar launatekjur
og innleiða flatan tekjuskatt sem þó verður
alltaf margþrepa vegna skattleysismarka og
ýmissa tekjutengdra frádráttarliða.
Nær engar líkur eru hins vegar á að breyt-
ingar á tekjuskattskerfi einstaklinga verði að
veruleika. Ríkisstjórn vinstri flokkanna mun
ekki aðeins halda milliþrepinu heldureru
líkur á því að innleitt verði nýtt hátekjuþrep.
Innan vinstri flokkana eru hugmyndir um
60-70% skatt á það sem þeir kalla„ofurlaun".
Með öðrum orðum: Miðað við skoðana-
kannanir er líklegt að vinstri ríkisstjórn
komist til valda í október næstkomandi og
22 ÞJÓÐMÁL sumarhefti 2016