Þjóðmál - 01.06.2016, Page 83

forsetans þá er rétt og eðlilegt að um leið
og þjóðin gengur til atkvæða nú í sumar
um fjölmiðlalögin þá verði hún einnig
spurð um afstöðu til málskotsréttarforseta
íslands og hvort heimila eigi að tilskilinn
hluti þjóðarinnar geti krafist þjóðarat-
kvæðagreiðslu."
Þrjár höfuðsyndir
í alþingiskosningunum 2013 hrundi fylgi
Vinstri grænna og Samfylkingarinnar sérstak-
lega. í kosningunum 2009 fengu þessir
flokkar samtals 51,5% atkvæða en fjórum
árum síðar aðeins tæp 24%.
Fylgishrunið var sögulegt hjá Samfylking-
unni sem fór úr tæpum 30% atkvæða í 13%.
Fram til þessa hefur Samfylkingin ekki náð
að rétta úr kútnum en töluvert bjarta er yfir
Vinstri grænum, sem margir rekja til persónu-
fylgis Katrínar Jakobsdóttur formanns.
Margar skýringar hafa verið settar fram á
fylgishruni vinstri flokkanna. Engin er einhlýt
en Styrmir Gunnarsson, fyrrverandi ritstjóri
Morgunblaðsins, veltir því fyrir sér á vef-
síðu sinni - styrmir.is - hvað hafi gerst í tíð
ríkisstjórnar Jóhönnu Sigurðardóttur sem
geti hugsanlega skýrt þetta fylgistap. Styrmir
skrifaði 31. mars síðastliðinn meðal annars:
„í þremurtilvikum sýndi sú ríkisstjórn
virðingarleysi gagnvart þeim viðhorfum
um lýðræðislega stjórnarhætti, sem hafa
verið að ryðja sér til rúms á seinni árum.
í fyrsta lagi sótti hún ekki beint umboð til
Styrmir heldur því fram að þetta séu
„þrjár höfuðsyndir jafnaðarmanna-
flokks, sem að öðru leyti vísar stöðugt
tii mikilvægis lýðræðislegra
vinnubragða".
þjóðarinnar áður en sótt var um aðild að
Evrópusambandinu, heldur felldi beinlínis
tillögu þar um á Alþingi.
i öðru lagi eyðilagði hún umboð hins
svonefnda stjórnlagaráðs með því að efna
ekki til nýrra kosninga um það eftir að
Flæstiréttur hafði dæmt kosningu stjórn-
lagaráðs ógilda en skipaði sama fólk í þess
stað.
í þriðja lagi reyndi hún að knýja fram samn-
inga um lcesave án þess að spyrja þjóðina."
Styrmir heldur því fram að þetta séu„þrjár
höfuðsyndir jafnaðarmannaflokks, sem
að öðru leyti vísar stöðugt til mikilvægis
lýðræðislegra vinnubragða".
Skýringar Styrmis eru trúverðugar ekki
síst þegar fyrirheit forustumanna um aukið
lýðræði og þjóðaratkvæðagreiðslur eru höfð
í huga. Þegar þeir höfðu síðan tækifæri til
að hrinda stefnumálum sínum í framkvæmd
varð ekkert úr, heldur þvert á móti unnu
þingmenn og ráðherrarflokkanna gegn því
að almenningur gæti komið beint að málum,
hvort heldur er varðar lcesave-samningana
eða umsókn um aðild að Evrópusambandinu.
Takmarkanir á eignarhaldi haldlítil úrræði
Takmarkanir á eignarhaldi hafa reynst haldlítið úrræði annars
staðar í Evrópu og margar þjóðir eru frekar að rýmka slíkar reglur
en þrengja. Staðreyndin er sú að tiltölulega auðvelt reynist að fara í
kringum þær eða þá að þær þrengja um of að möguleikum fjöl-
miðla til þess að afla fjármagns til vaxtar og þróunar. Áherslan hefur
í þess stað færst á að efla sjálfstætt almannaútvarp og sjónvarp sem
er óháð stjórnvöldum.
Össur Skarphéðinsson, formaður Samfylkingarinnar
um fjölmiðlalögin ígrein í Morgunblaðinu 25.júní2004.
ÞJÓÐMÁL sumarhefti 2016 81