Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2009, Page 85

Þáttur af Jóni Sigurðssyni
sem mundi hann glöggt, og ólst upp í
Njarðvík á þeim tíma. Þorbjörg var greind,
langminnug og óljúgfróð. Hún dó á
níræðisaldri. Lýsing hennar á Jóni var
svohljóðandi, og kemur að mestu saman við
lýsingu séra Einars, sem siðar verður vikið
að.
Lýsing Þorbjargar Steinsdóttur á Jóni
fróða
Jón var mikill maður vexti, hár og sver,
bjartur yfirlitum, ljós í andliti og fríður
sýnum. Það sem óprýddi hann var stórt æxli
á augnalokinu. Æxli þetta stafaði af
sjúkdómi í auganu og varð hann blindur á
því. Jón bjó sæmilegu búi, en vann lítið
sjálfúr, hafði líka nóg lið eftir að börn hans
komust til vinnu. Kona hans hét Sigþrúður
Sigurðardóttir, af ætt séra Gísla á Desjar-
mýri. Sigþrúður var kona fríð og myndar-
leg, hafði fallega framkomu og almenna
fólkshylli. Hún var mikil búkona, stjórnsöm
og dugleg. Það er ekki ofsagt, að hún
stjómaði öllu, bæði úti og inni.
Jón þótti gagngreindur, allur í bókum,
fróðleik og skriftum. Af þessu fékk hann
nafnið fræðimaður eða hinn fróði. Nokkuð
fékkst hann við skáldskap, orti sálma og
tækifæriskvæði, lausavísum kastaði hann
oft fram daglega. Hann mun hafa verið vel
að sér í rímfræði, en ekki mikið skáld. A
ættfræði lagði hann mikla stund, stóð þar
lika vel að vígi, því ættvísi var mikil i þann
tíð. Jafnvel menn sem hvorki voru læsir né
skrifandi, og ekki taldir nein gáfnaljós,
vissu oft mikið um vissa ættliði.
Jón var samtímamaður þeirra Hafnar-
bræðra, en Hjörleifur þótti geysi-ættfróður.
Ymsum öðrum fróðleik safnaði Jón, bæði
kvæðum og sögnum. Hann ritaði nokkuð af
þjóðsögum í safn Jóns Amasonar, og em
sumar þeirra með ágætum að máli og stil
Þorbjörg Steinsdóttir og Benedikt Gíslason
með börn sín Benedikt og Guðlaugu.
Eigandi myndar: Ljósmyndasafn Austurl.
[Sjá viðbœti]. Á Landsbókasafninu er dálítil
kvæðasyrpa eftir hann, sem verður nánar
vikið að, ásamt ættartölum. Þorbjörg segir
að hann hafi átt bækur í stómm stíl, bæði á
íslensku og norðurlandamálum. Söngmaður
var hann góður og meðhjálpari í Njarð-
víkurkirkju allt frá því að hann komst í
búendatölu. Því var viðbmgðið hve vel
hefði verið sungið í Njarðvíkurkirkju í tíð
bama Sigurðar, sem öll höfðu mikla og
fallega söngrödd.
Jón var maður gæfur og góður í
umgengni. Ekki var hann hversdagslega
tiltækur á fróðleik sinn, eða við hvem sem
var, en þegar menn komu, sem hann fann að
vom opnir fyrir slíku, var hann veitull á
fræði sín. Margir fróðleiksmenn heimsóttu
hann um langan veg, og sátu hjá honum
dögum saman og öfluðu sér fróðleiks. „Oft
stóðum við krakkamir hjá og hlustuðum á.
83