Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2009, Blaðsíða 37

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2009, Blaðsíða 37
Hjörleifur Guttormsson Minjar um sjósókn við Héraðsfíóa r þessari grein er fjallað um minjar tengdar sjósókn við Héraðsflóa svo og í Bjamarey og Torfu í landi Fagradals. Andstætt heimvemm var í útvemm legið við um lengri eða skemmri tíma og kallaði það á húsaskjól til íveru auk aðstöðu til geymslu og verkunar afla. Fá heiti fínnast um slíkar vistarverur í fomum textum, en líklegt að orðið skáli eða verskáli hafí á miðöldum víða verið notað og sú nafngift varðveist einna lengst á landinu austan- verðu. Gætir hennar að líkindum í ör- nefnum eins og Skálum á Langanesi, Skálavík við Fáskrúðsfjörð og Skála á Berufjarðarströnd. Sjóbúð er yngra heiti, og var einkum notað sunnanlands, og verbúð sem aðallega var haft um slík skýli á vestanverðu landinu.1 Skilyrði fyrir útveri var að sjálfsögðu að þar væri sæmileg lending fyrir árabáta og helst fleiri en ein til að bregðast við breytilegri vindátt. Jafnframt þurfti að vera unnt að bjarga bátum á þurrt undan hafróti og gróðurlendi að vera til staðar sem næst sjó, bæði til að afla torfs til byggingar verskála og fyrir athafnasvæði, þar sem unnt væri að breiða og þurrka físk og grafa hákarl til kæsingar. Eftirsóttustu útverin voru á annesjum eða í úteyjum þar sem stutt var á mið til að stytta róður og vega upp á móti takmarkaðri stærð báta sem ekki dugðu til sóknar á djúpmið. A Austurlandi virðast árabátar á 18. og fram á 19. öld að jafnaði hafa verið minni en í öðrum landshlutum. Þannig segir Ólafur Olavius2 eftir ferð sína um Austur- land 1776 að ekkert sé hægt að setja út á báta Austfirðinga annað en það, að þeir séu allt of litlir, svo að ekki sé unnt að sækja á þeini á djúpmið. Einnig telur hann nokkuð skorta á að Austfirðingar séu jafnleiknir við hákarlaveiðar og sjómenn nyrðra og vestra.31 þessari grein verður víða vitnað til ummæla Olaviusar, Guðmundar Jónssonar 1 Lúövík Kristjánsson. íslenzkir sjávarhœttir II. Reykjavík 1982, s. 433. 2 Olafur Olavius (1741-1788) var Vestfirðingur, sonur Ólafs Jónssonar lögsagnara á Eyri í Seyðisfirði. Hann nam í Skálholtsskóla og síðan við Hafnarháskóla guðfræði, búfræði og náttúrufræði. Til íslands var hann sendur af stjómvöldum sumurin 1775-1777 til að kanna ýmis hagnýt efni, byggilegar eyðijarðir, aðstöðu til fiskveiða og fiskverkunar og rekavið. Afraksturinn birtist í Ferðabók hans sem fyrst var þýdd og gefin út á íslensku 1964-1965. ^ Ólafúr Olavius. Ferðabók II. Reykjavík 1965, s. 155. 35
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180

x

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Múlaþing: byggðasögurit Austurlands
https://timarit.is/publication/1153

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.