Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2009, Qupperneq 133

Ágrip af sögu Rafveitu Reyðarfjarðar
rafstöðvarinnar og breytingu yfír í rið-
straum og svo er að sjá, að um þetta hafí
menn verið sammála, en sú framkvæmd átti
þó eftir að dragast alllengi aðallega vegna
stríðsins og verður það mál rakið nokkuð
hér á eftir.
Með bréfí dagsettu 10. febrúar 1942 til
Raftækjasölunnar h/f í Reykjavík óskar
Frímann eftir tilboði í vélar og búnað til
endumýjunar Rafveitu Reyðarijarðar. Þetta
bréf fer hér á eftir:
Reyðarfírði 10. febrúar 1942.
Gerið svo vel að útvega verðtilboð í eftirtaldar
vélar:
1. 1 stk Pelton vatnstúrbínu 340 hö. fyrir 135
m. nettó fallhæð 250 1/sek. ásamt tilheyrandi
gangráð með öryggisloka fyrir yfirþrýsting.
2. 1 stk. víxlstraumsrafall, sem tengist með ás
við túrbínuna. Stærð 270 Kwa. 230 volt. 50
r/sek. ásamt venjulegum stýritækjum 3
línuúttökum og mesta straums rofum.
3. 2 stk. stauraspennar 100 kva. 230/1000 volt.
1 stk. stauraspennir 200 kva. 230/1000 volt.
1 stk. stauraspennir 150 kva. 1000/230 volt.
1 stk. stauraspennir 50 kva. 1000/230 volt.
4. 250 m. stálrör með flönsum 40 cm í
þvermál 8 mm.á þykkt.
Virðingarfyllst,
fh. Rafveitu Reyðarfjarðar.
I svarbréfí Raftækjasölunnar dagsettu 28. 2.
1942 kemur fram, að vegna stríðsins geti
þeir ekki gert tilboð, sem byggjandi sé á, en
þeir hafi undir höndum óskuldbundið tilboð
í svipaðan búnað, og það gefí all glögga
hugmynd um verð á þeim búnaði, sem
Rafveita Reyðarljarðar sé að biðja um
tilboð í. Þess má geta, að þetta tilboð var
upp á kr. 82.567.00, en þá er gengi
sterlingspunds 27.00 krónur. Þar með var
þetta mál úr sögunni í bili og gömlu
vélamar voru keyrðar áfram með góðri
gæslu og gengu áfallalítið eða áfallalaust að
kalla þann tíma, sem þær voru notaðar eftir
þetta. Það er svo ekki fyrr en árið 1945, sem
hreppsnefndin felur Frímanni að undirbúa
pöntun á nýjum vélum og fer það bréf hér á
eftir:
Hér með veitum vér Hr. J. Frímanni Jónssyni
fullt umboð til þess í samráði við
Rafmagnseftirlit ríkisins að undirbúa pöntun á
vélum og efni til endurbyggingar á Rafveitu
Reyðarfj arðarhrepps.
Áhersla verði lögð á að hraða útvegun
þessari, þar sem vélar Rafveitunnar eru mjög
úr sér gengnar.
Reyðarfirði 16. október 1945.
Þorsteinn Jónsson.
Oddviti.
Ekki hafa fundist nein gögn um útboð á
þessum vélum eða tilboðum í þær, en þær
vélar, sem voru keyptar, eru: Túrbína 300
hestafla frá Karlstad mek. verkstad í
Svíþjóð og riðstraumsrafall 240 Kw. 3x220
volt 50 r/s frá Electric Konstmction Co.Ltd.
Sumarið 1946 var byggð viðbygging við
rafstöðvarhúsið fyrir nýju vélarnar. Næsta
sumar var byggð spennistöð við Búðarána
eða nánar tiltekið á Óstúninu og lagður
háspennustrengur þangað frá rafstöðinni.
Til gamans má segja hér sögu af þessu
verki og fer hún hér á eftir.
Til þessa verks var ráðinn hópur manna
og samið við þá um vissa greiðslu fyrir
hvem grafinn metra (akkorð) og unnu tveir
og tveir menn saman, annar með hakann og
hinn með skófluna. Ekki höfðu menn lengi
grafíð, þegar þeir komust að því, að verra
og seinlegra var að grafa en búist var við og
launin fyrir hvern unninn tíma lægri, sem
því nam.
131