Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2010, Qupperneq 161

Netháskóli íslands
Háskólanám verður sífellt mikilvægari þáttur í starfs- og símenntun fólks. Stöðugt fleiri
einstaklingar nýta námskeið á háskólastigi sem lið í símenntun sinni. Þessi þróun á sér stað
samhliða þróun á dreifnámi og svciejanlcgu námi, þróun sem miðar bæði að því að auka
jafnrétti til náms t.d. fyrir fólk sem býr á landsbyggðinni og þeirra sem geta ekki sótt staðnám
og kjósa að afla sér háskólamenntunar samhliða vinnu. Þekkingamet Austurlands og aðrar
fræðslu- og símenntunarmiðstöðvar á landsbyggðinni hafa gengt mikilvægu hlutverki í að bæta
aðgengi landsmanna að háskólanámi sem og að skapa akademískt umhverfí fyrir nemendur í
framhaldsnámi á háskólastigi í samstarfi við fræða- og rannsóknasetur á landsbyggðinni.
Netháskólaverkefnið byggir á innlendu samstarfsverkefni ÞNA og menntamálaráðuneytisins
um þróun Netháskóla á Islandi en brautryðjandi verkefnisins hjá ÞNA er Emil Bjömsson sem
haldið hefur utan um þróun dreifnáms á Islandi síðustu ár og gefið út yfirlit um framboð tjar- og
dreifnáms á hverju vori. Grunnhugmyndin með verkefninu er að vinna að stofnun Netháskóla
eða Dreifnámsskóla Islands, setja fram tillögur að skipulagi og hugmyndafræði.
Markmið verkefnisins eru að:
• stuðla að auknu samstarfi háskóla um aukið og samræmt framboð á háskólanámi
• auka jafnrétti til náms m.a. með tilliti til búsetu
• styrkja samstarf háskóla og símenntunarmiðstöðva um þjónustu við háskólanema í þcirra
nærumhverfi
• leita lausna/aðferða til að þekkingar- og fræðasetur á landsbyggðinni geti þróað nám á
háskólastigi
• skilgreina aðferðir og stuðning við nemendur í dreifnámi, varðandi námsumhverfi og
námsstuðning
• háskólamir skynji hlutverk sitt og mikilvægi í símenntun
• auðvelda vinnandi fólki aðgengi að sveigjanlegu háskólanámi
• undirbúa jarðveginn fyrir sameiginlega vefgátt eða markaðstorg fyrir háskóla
I tengslum við verkefnið hefur verið unnið að greiningu á menntakerfum, á dreifmennta-
stefnu stjórnvalda og þróun framboðs og skipulagningu fjar- og dreifnáms í heimalöndum
þátttakenda. Skilgreint var með hvaða hætti þróun og uppbygging námsvera og þekkingarsetra
af ýmsu tagi getur haft áhrif á byggðaþróun. Gefin var út „Best practice reporf ‘ eða skýrsla
um fyrirmyndir og leiðir í þróun dreifmenntunar, samanber eftirfarandi samantekt umþætti
sem yfirfæra má til Islands.
Hugmyndir um Netháskóla á Islandi þróuðust frá því að taka eingöngu til Ijarnáms til
þess að gagnagrunnur um háskólanám ætti að ná til alls náms á háskólastigi á Islandi en þó
þannig að hægt væri að taka sérstaklega út möguleika fólks til tjar- og dreifnáms.
Lews Castel College (LCC) innan University of Highlands and Islands (UHI)
Samstarfsaðilar (Academic Partners) innan UHI netsamstarfsins eru; rannsóknasetur, námsver,
framhaldsskólar og háskólar. Samstarfsnetið (UHI) hefur nýlega fengið leyfi til að útskrifa
nemendur sjálfstætt en áður þurfti háskóli að votta námið þrátt fyrir að aðrir samstarfsaðilar hafi
alfarið séð um námið. Þetta fýrirkomulag getur verið fyrirmynd að sambærilegu samstarfsneti
háskóla, fræðslu- og símenntunarmiðstöðva, fræðasetra og framhaldsskóla á Islandi.
LCC hefur byggt upp grunnnám og meistaranám í „Sjálfbærri byggðaþróun“. Þessi upp-
bygging hefur öll verið frá LCC sem er í raun framhaldsskóli og þekkingarsetur. Þessi fyr-
159