Rauðka : úrval úr Speglinum - 01.06.1936, Síða 54

Responsum
eður hávísindalegf svar fil rifsfi'óra Spegilsins um Fullveldi vorf. (iv. i.)
Herra ritstjóri(ar)!
Vissar orsakir (vis major) hafa valdið því, að jeg hefi orðið dálítið aftarlega á tíkinni með svar
mitt við fyrirspurn Spegilsins um fullveldi vort. En með því að allir vísindamenn (uxahöfuðin spyr mað-
ur ekki) eru sammála um, að vjer, skv. jure divino humanoque, lögum, venju, hefð og per analogiam höf-
um jafnmikið fullveldi nú eins og 1. desember (sjá sambandslögin, sem ekki einu sinni nefna 1. des-
ember), þá ætti þetta hvorki að þurfa að skaða oss útávið eða innávið, m. ö. o. ekki gera baun.
Svar mitt hljóðar svo:
I. Fullvalda er hver sú þjóð, sem hefir fengið fullveldi og ekki mist það aftur, eða, hafi hún mist það,
þá eftir atvikum fengið það aftur.
II. Fullveldi í víðustu merkingu er það, að hafa vald til þess að vera fullur, þegar maður vill, án þess
að þurfa að spyrja dani um það. — Þetta fullveldi hefir þó sínar undantekningar.
1. Takmarka bannlögin þetta við Spánverja, Tíkarbrand (sem sumir kalla Guðbland) og meðul
(sbr. recept handa mönnum og skepnum, þar með taldir hjólhestar).
2. Takmarkast þetta af kaupgetu manna, því að þótt merkilegt megi virðast, hefir hið fullvalda ríki
ekki hirt um að láta þegnana fá fullveldismeðalið nema fyrir borgun (og hana háa).
3. Takmarkast þetta af lyst hvers manns, því að samkvæmt sambandslögunum verður enginn barinn
til fullveldis (sbr. að berja til bókar).
Þessar takmarkanir á fullveldi voru ætti stjórn og þing að taka til rækilegrar yfirvegunar, því
að vjer hljótum að gera kröfu til fulls fullveldis í fullri merkingu orðsins.
III. Þá er fullveldið og fult vald til þess að hella aðra menn (og eftir atvikum aðrar skepnur, svo sem
Þó aí rigndi spíritusi og ,,spólu“
og sprúttskýin þau hyldu vora sólu,
yrSu menn í voðalegum vanda;
í vatnsleysinu er sjáanlegt að hvergi er hægt
að blanda.
En þegar loksins þyknaói til sveita,
og þaó varð ijóst, aÓ mundi fara aÓ bleyta,
þá varÓ alveg þurt í öllum borgum
og þá var bannaÓ fyllirí á knæpum og á torgum.
AthuguÓ er bunga á buxnavösum;
í bestu meining þefaÓ upp úr glösum,
en slíkur þukl- og þefiríis-gangur
þykir ýmsum fyllibyttum — hjer í bænum vera
nokkuÓ strangur.
Nú er mörguin manni stirt um róminn,
því menn hafa ekki neitt aÓ væta góminn.
Já, viÓ erum í þurkví þessa daga,
en þetta ætlar íhaldiÓ — eftir næstu kosnmgu —
aÓ laga.
Menn halda, aÓ stjórnin eigi ögn á könnum,
til afrjettingar sínum bestu mönnum.
Já, þeim er óhætt innan þeirrar klíku,
en íhaldiÓ skal deyja úr þorsta eÓa kverkaskít
— og slíku.
I alúÓ sagt, þá er hann langt frá góÓur,
vor andlegi og veraldlegi gróÓur.
Og eigi hjer ekki’ alt í fári aÓ lenda,
þarf áfengi í flugpósti um landshygÓina aÓ senda.
Þá mætti — eins og erlendis er siður —
láta eina’ og eina flösku detta niÓur.
Þá vildi margur bera sig til bjargar,
og best væri því líklega’ aÓ það dyttu nokkuð
margar.
MeÓ stimamjúkum stjórnarundirlægjum,
sem standa nú við þefirí á gægjum,
„Djöflarót" og „Sen-Sen“ mætti senda,
svo að engan grunaði menn um að vera kenda.
Meira vatn! Og meira’ af eðlum vínum!
Og meira, Skúli, af afgreiðslunum þínum,
því fari menn á fyllirí að langa,
er fyrirsjáanleg hm stærsta kröfuganga.
Z.
50