Gripla - 2021, Blaðsíða 134
GRIPLA132
Rowe, Elizabeth Ashman. 1993. “Generic Hybrids: Norwegian ‘Family’ Sagas and
Icelandic ‘Mythic-Heroic’ Sagas.” Scandinavian Studies 65 (4): 539–54.
Thompson, Stith. 1955-58. Motif-Index of Folk-Literature: A Classification of
Narrative Elements in Folktales, Ballads, Myths, Fables, Mediaeval Romances,
Exempla, Fabliaux, Jest-Books and Local Legends. Bd. 1-6. Rev. and Enlarged ed.
Bloomington: Indiana University Press.
Viðar Hreinsson. 1990. “Hetjur og fífl úr Hrafnistu.” Tímarit Máls og Menningar
51: 41–52.
Á G R I P
Hvert er faðernið? – Samhengið á milli Hrafnistumannasagna
Efnisorð: Hrafnistumannasögur, Ketils saga hængs, Gríms saga loðinkinna, Örvar-
Odds saga, Áns saga bogsveigis, fornaldarsögur, handritamiðlun, bókmenntasaga
Í þessari grein er fjallað um samhengið milli fjögurra fornaldarsagna sem nefnast
Hrafnistumannasögur. Við athugun á varðveislu allra sagnanna í handritum kem-
ur í ljós að handritið AM 343 a 4to frá 15. öld hefur ráðið miklu um álit manna
á sögunum sem heild. Rannsókn á því hvernig þessar sögur tengjast hins vegar
bókmenntalega leiðir í ljós að það er meginmunur á þemum og stíl sagnanna. Það
bendir til þess að sögurnar hafi ekki frá upphafi verið tengdar saman. Ástæðan fyrir
því að sögurnar hafa varðveist saman í sumum handritum er sú að söguhetjurnar
tilheyra sömu fjölskyldum en ekki sameiginlegu þema bókmenntalega. Tengslin
milli sagnanna myndast upphaflega milli Ketils sögu hængs og Gríms sögu loðinkinna
og seinna eru þessar sögur flokkaðar með Örvar-Odds sögu. Að endingu, og líkast
til skömmu fyrir ritun aðalhandritsins AM 343 a 4to (ca. 1450–75), var Áns sögu
bogsveigis svo bætt í safnið.
S U M M A R Y
A Paternal Connection? The Link between the Four Hrafnistumannasögur
Keywords: Hrafnistumannasögur, Ketils saga hængs, Gríms saga loðinkinna, Örvar-
Odds saga, Áns saga bogsveigis, legendary sagas, manuscript transmission, literary
history
This article explores the connection between the four legendary sagas collectively
known as the Hrafnistumannasögur. Through analysis of their entire manuscript
transmission it is investigated how the saga group is transmitted historically, and
it is argued that the 15th century manuscript AM 343 a 4to has had a signifi cant
impact on the reception of the sagas as a group. An analysis of literary elements
and parallels between the sagas reveals substantial differences in genre, themes, and
literary style, which appears to contradict the idea that the group was originally
connected. The article argues that the Hrafnistumannasögur cannot without hesi-