Andvari

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Andvari - 01.01.2017, Qupperneq 96

Andvari - 01.01.2017, Qupperneq 96
ANDVARI „...BILUÐ TRÚ OG BILAÐUR KRISTINDÓMUR...“! 95 Valdimar Briem um afstöðu Páls til hefðbundinna kennisetninga en hann hélt því fram að Páll túlkaði þær upp á nýtt án þess að hafna þeim (sjá síðar). Með því áliti að Páll misskildi hinar hefðbundnu kenningar tók Jón undir skoðanir prestanna vestanhafs sem gagnrýndu Pál fyrir menntunarskort. Þess skal getið að Friðrik og Jón voru mun yngri en Páll og báðir menntaðir og hagvanir erlendis. Hefur þetta mótað mat þeirra á ritinu og höfundi þess. Jón kvað helsta veikleika bókarinnar þó ekki felast í gagnrýni eða höfnun á hefðbundnum, biblíulegum kenningum heldur því að í hana vantaði endur- lausnarkenningu kirkjunnar, enda ætti hún þar tæplega heima þar sem í bók- inni væri tæpast nokkuð fjallað um synd né réttlætingu af trú.62 En látum það nú vera, þótt ræður þessar kæmu í bága við einhverja „svo nefnda lúterska lærdóma“, ef kjarninn í sjálfu sjer væri heilbrigður, ef þær flyttu að öðru leyti og í aðalatriðunum hreinan […] biflíulegan kristindóm. En því miður verður því að neita.63 Niðurstaða Jóns um predikanir Páls Sigurðssonar var tæpitungulaus: „Þær eru talandi vitnisburður um kristindómsskoðun, er gengur framhjá öllum grundvallaratriðum kristinnar trúar!“64 Loks brást Jón Helgason svo við andmælum Bjarna Þorsteinssonar á Siglufirði við dómum um Páls-postillu í fyrrnefndum ritdómi um Aldamót. Bjarni hafði mótmælt því er honum fannst ómakleg ummæli um bókina sem hann taldi bæði góða og uppbyggilega.65 Ekkert af þessu áleit Jón þó að hnekkti þeim dómum sínum að postillan væri sorglegt tákn tímanna, að hún boðaði únítaríska kristindómsskoðun er bryti í bága við kenningu evangel- ísk-lútherskrar kirkjudeildar.66 Jón Helgason var þannig í öllum meginatrið- um sammála dómum vestur-íslensku prestanna. Dómar Jóns Helgasonar um Páls-postillu áttu þó eftir að mýkjast. Löngu síðar eða á 3. áratug 20. aldar gat hann ritsins stuttlega í yfirferð um bóka- gerð á 19. öld og í byrjun þeirrar 20. Þá sagði hann aðeins að bókin hafi vakið „[…] mikla eftirtekt vegna óvenjulegs frjálslyndis í trúarskoðunum […]“.67 Fyrir og um aldamótin 1900 var litið svo á að Jón Helgason væri einkum mótaður af danska heimatrúboðinu og því fulltrúi íhaldssamrar guð- fræði. Nokkrum árum síðar átti hann eftir að taka miklum sinnaskiptum í því efni, einkum í tengslum við biblíuþýðingu þá sem kom út 1908 og 1912. Um það leyti kynntist hann nýjum stefnum í biblíutúlkun og varð í kjölfar- ið einn helsti boðberi frjálslyndu aldamótaguðfræðinnar. Líku máli gegndi raunar um Friðrik J. Bergmann. Gerði Jón um þetta leyti rækilega upp við ýmsa höfuðlærdóma kirkjunnar á grundvelli sögulega-gagnrýnna túlkunar- aðferða og gekk í því efni mun lengra en Páll í Gaulverjabæ, sem hafði látið sér nægja að skauta framhjá hinum hefðbundnu kenningum. Eftir að Jón
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.