Vaka : tímarit um þjóðfélags- og menningarmál - 01.03.1938, Síða 50

VAKA 1. árgangur . í. ársfjórðungur
Cjiudiiiundur Daníclssou:
LiNtaverklð
. Erindi flutt á sundlaugarsamkomu .
Til eru í heiminum byggingar,
sem hundruð manna unnu a3
í hundruð ára. Ef við ferðumst
víða, getum við fengið að sjá eitt-
hvert þessara voldugu, aldagömlu
verka. Og þá mun varla svo fara,
að við verðum ekki gripin djúpri
lotningu og aðdáun yfir stórfeng-
leika og tign hins mikla listaverks,
og við munum falla í stafi af
undrun yfir hugviti og tækni
meista'jranna, sem skópu þetta
listaverk og gáfu það svo eftir-
kynslóðum sínum í arf.
En ef við færum nú að athuga
þetta dýpra ofan í kjölinn, og ef
til vill grúska í hinni rykföllnu
sköpunarsögu þessa stórvirkis, þá
kæmumst við að þeirri niðurstöðu,
að enda þótt hlutur hvers ein-
staklings, sem að byggingunni
vann, sé vel útilátinn og sígildur
á sínum stað, þá er hann svo
hverfandi lítill í samanburði við
hina miklu heild, að hans gætir
svo að segja ekki. Æfistarf ein-
staklingsins svarar þar ekki til
meira heldur en svo sem eins orðs
44
í langri skáldsögu, sem við lesum.
Steinhöggvarinn flísaði niður
klettinn og mótaði hverja flís með
meitli sínum og hamri í ákveðna
stærð með ákveðinni lögun. Þetta
gerði hann þangað til hann dó,
og hann gerði ef til vill aldrei
annað allt sitt líf, og það sama
gerðu hinir steinhöggvararnir
hver fram af öðrum, alla leið frá
upphafi verksins og til þess, er
það var fullgert nokkrum hundr-
uðum ára seinna.
Og það unnu hundruð manna
að því að flytja flísar steinhöggv-
aranna á sinn stað og raða þeim
saman eftir hárnákvæmum fyrir.
mælum enn annarra manna —
manna, sem höfðu hugmyndaríka
heila og unnu með þeim frekar
en höndunum.
Málarar og myndhöggvarar, er
guðirnir höfðu gefið mikið af eldi
listarinnar og frjórri sköpunar-
gáfu heldur en almenningi, eyddu
æfidögum sínum undir hinum háu
hljóðu hvelfingum, hver og einn
beitandi hæfileikum sínum til