Borgfirðingabók - 01.12.2005, Qupperneq 119

Borgfirðingabók 2005
117
ÞÓRUNN EIRÍKSDÓTTIR
Um Desey og fleira
Dalbotninn í neðanverðum Norðurárdal í Mýrasýslu er víður og
flatur, og þar eru afbragðs engjalönd. Þar var víðast meira eða minna
þýft, en hefur nú fyrir löngu verið sléttað. Stærsta samfellda engja-
stykkið er á Desey, sem var og er heyforðabúr fyrir margar jarðir.
Desey og nágrenni hennar er gamall vatnsbotn. Þegar Grábrók
gaus nokkru fyrir landnám, hefur hraunið stíflað framrás vatns úr
dalnum, svo þar myndaðist uppistöðulón. Arnar í dalnum bera með
sér mikið af aur í flóðum og leysingum, og þessi aur hefur smám
saman myndað engjarnar í Norðurárdal. Það hlýtur samt að hafa tek-
ið tímann sinn, því jarðvegurinn á Desey er nokkrar mannhæðir á
þykkt, þar sem eyjan er hæst.
Skassið hún Norðurá, sem á leið sinni frá Holtavörðuvatni magn-
aðist upp með öllu því vatni sem rennur til Norðurárdals áður en
hún kemur niður að hrauni varð samt að gera málamiðlun við hinn
feiknalega grjótgarð úr iðrum jarðar sem lokaði fýrir henni dals-
mynninu. Auðvitað flæmdist hún yfir hraunið þegar hún var búin að
fylla lónið fyrir innan og tókst síðan með stakri iðjusemi um aldir að
grafa sér farveg í gegnum það sem dugir henni svona hversdagslega.
Samt verður hún enn á þessum slóðum að sætta sig við þrengri farveg
en flestar stallsystur hennar af svipaðri stærð, og þessi þrengsli
valda stórflóðum í dalnum í leysingum og miklum vatnsveðrum.
Undirlendið verður þá eins og hafsjór yfir að líta, og Desey fer öll á
kaf eða svo til.