Borgfirðingabók - 01.12.2005, Side 64

62
Borgfirðingabók 2005
yndislegu frá Kvíslavötnum, Að vakna við heimsfriðinn, þegar þeir
lágu við til silungsveiða í Valstrýtunni gömlu, veiðikofanum litla sem
löngu er hruninn. - Eða þegar Litli-Brúnn kom fyrst í Borgfirskum
Ijóðum. Ég þekkti þetta allt, haustkvöldið með ský sem ilma, heita
golupokana í austræningnum, hófadyninn í grundum sem ég vissi
upp á víst hvar voru af því ég vissi hvar þeir áttu heima 1925, skáldið
og Brúnn, já, hafði meira að segja komið á bak á þessum hesti. Enn
í dag finnst mér þetta ljóð eitt hinna fullkomnustu mynda sem hann
gerði, þar sem hvorki er of eða van. Og hugsið ykkur, þá er hann bara
21 árs. En get aftur með engu móti fyrirgefið að hann skyldi yrkja við
það dindilvísu þegar það var prentað aftur í Ljóðæsku.
Allt var þetta svo kunnuglegt og þvílíkt undur að skáldið skyldi
geta bundið í orð þessar stemningar svo nákvæmlega eins og ég
skynjaði. Munurinn var sá að ég var mállaus og þurfti hans við til að
orða þær.
En þetta leiddi mig aftur að öllum hinum ljóðunum, sem enga
sérstaka tilvísun höfðu í umhverfið. Maður hélt varla vatni yfir
Hörpuskel og mörgum fleirum af þeim toga. En einkum heillar mig
alltaf þessi margræðni, sem ljóð Guðmundar eru svo rík af. Eitt er
sagt en maður finnur að það gæti verið átt við allt annað. Eins og
„heimur hulinn bak við hinn, sem allir mega sjá“. ímyndunarafli
manns er gefinn laus taumur. „Nú skal ég segja þér drauminn minn,
og ráddu hann nú“.
Kannski er þessi háttur sumpart dálítið varasamur fyrir skáld,
hætta á að lögð sé í ljóðið allt önnur merking en það ætlaðist til, þegar
önnur kynslóð með aðra reynslu fer um þau huga og orðum.
En mörg voru ljóðin bara stórkostleg vegna djúprar sýnar á lífið
og þessa litríka og frumlega tungutaks sem alls staðar sprettur fram
eins og lifandi lind. Og maður spyr sig: Hvaðan komu honum þessar
uppsprettur? Hvar efldist þessi maður svona að hugsun og orðlist?
Við því á ég engin svör fremur en ef ég væri spurður: Hvaðan kemur
vatnið í lindum hraunsins? Ég veit ekki hvort þær eru komnar frá
Eiríksjökli eða Langjökli eða beint af himnum ofan. Ég veit bara að
þær spretta upp undan hrauninu sem ég geng um. A sama hátt veit
ég að gáfa skáldsins er runnin af torrekjanlegum leiðum erfða og
reynslu kynslóðanna úr þjóðdjúpinu sjálfu.