Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1929, Page 32

um. Má þó einsælt vera, að íslendingum kemur bezt,
að erlendar lýsingar á íslenzkri menning sé sannorðar
og glöggar. Erlendir menn sjá oft betur það, sem
miður er í fari voru, því að glöggt er gestsaugað, og
er það hverjum manni hollt að sjá sjálfan sig í spegli,
ef spéspegill er ekki. Meðal þeirra fræðimanna, er
ritað hafa ferðabækur um ísland á þýzka tungu, er
einna markverðastur Svisslendingurinn Alexander
Baumgartner. Var hann fæddur 1841 í St. Gallen í
Sviss, en ætt hans og uppeldi skópu skilyrði til þess
að gera úr honum víðsýnan og fjölmenntaðan al-
heimsborgara. Faðir bans var fylkisstjóri í St. Gallen,
en foreldrar hans voru sitt hvorrar trúar, faðirinn
kaþólskur, en móðirin mótmælandatrúar. Var hann
fyrst settur til náms hjá Benediktsmunkum í Ein-
siedeln, en stúdentspróf tók hann við Jesúítaskól-
ann í Feldkirch í Austurriki, og gekk hann þá í Jesú-
Itafélagið. Síðar nam hann heimspeki í Feldkirch
og lærði þá itölsku til fullnustu, enda voru fleslir
námsbræður hans ítalskir. Síðan lagði hann stund á
fornbókmenntir Grikkja og Rómverja við háskólann
í Múnster í Westfalen, dvaldist síðar í Maria-Laach
á Pýzkalandi, fór þá til Englands og Hollands og tók
að þvi loknu prestsvígslu.
Eftir 1874 fékkst hann við ritstörf alla æfl, unz hann
lézt 1910. Hann var hann einn af aðalritstjórum Jesú-
ítatímaritsins »Stimmen aus Maria-Laach«, sem nýtur
mikils álits, og hefir hann ritað fjölda greina um ís
land, íslenzkar bókmenntir og sögu í tímarit þetta.
1883 kom Baumgartner til íslands, ferðaðist um
landið og reit þá bók sína: Island und die Fáröer,
er komið hefír út þrisvar sinnum (siðast 1902), aukin
og endurbætt. Er hún prýdd fjölda mynda, lýsir lands-
háttum og sögu og íslenzkum bókmenntum, einkum
að fornu. Dvelur hann einkum við kaþólska kirkju,
biskupa á íslandi fram að siðabót og kaþólsk kvæði
eins og Lilju, en gerir sér um leið far að lýsa ís-
(28)