Tímarit lögfræðinga - 01.04.2012, Blaðsíða 15


3.3 Rómarreglugerðin frá 17. júní 2008
Rómarreglugerðin um lagaskil á sviði samningaréttar var formlega
samþykkt 17. júní 2008 og á við um samninga sem gerðir eru eftir
17. desember 2009, líkt og áður greinir. Markmiðið með reglunum
var sem fyrr að skapa samræmdar reglur á sviði lagaskilaréttar inn­
an Evrópusambandsins, en innri markaður sambandsins var ekki
talinn geta virkað sem skyldi nema ef slíkar samræmdar reglur
væru fyrir hendi, sbr. 6. gr. aðfaraorða reglugerðarinnar. Reglurnar
áttu enn fremur að samræmast öðrum sviðum alþjóðlegs einka­
málaréttar, t.d. er lýtur að fullnustu dóma og reglum um varnarþing.
Með reglugerðinni var leitast við að sníða af þá annmarka sem talið
var að væru á Rómarsamningnum frá 1980.
Í aðfaraorðum reglugerðarinnar er helstu meginreglum hennar
lýst með almennum orðum sem í stuttu máli má segja að samrýmist
því sem byggt var á í Rómarsamningnum. Þannig segir að samn­
ingsfrelsi manna, sem felur m.a. í sér að aðilar geti sammælst um
lögum hvers lands skuli beita, gildi áfram fullum fetum sem þunga­
miðja reglugerðarinnar, sbr. 11. gr. aðfaraorðanna. Í þeim tilvikum
þegar ekki hefur verið samið um hvaða lög gildi um samning skuli
líta til tegundar samnings, hvaða aðili skuli inna af hendi aðalskyldu
samnings eða nánustu tengsl samnings við tiltekið land, sbr. 19. og
20. gr. aðfaraorðanna. Í þessum tilvikum var reglunum úr Rómar­
samningnum breytt að nokkru leyti þó að efnisatriðin séu eðlislík,
en fjallað verður nánar um það síðar í greininni.
3.4 Lög nr. 43/2000 um lagaskil á sviði samningaréttar, gildissvið þeirra
og túlkun
Sérreglur um lagaskil á sviði samningaréttar voru settar á Íslandi
með lögum nr. 43/2000. Lögin eiga sér beina fyrirmynd í Rómar­
samningnum, en í greinargerð með frumvarpi til laga nr. 43/2000
kom fram að frumvarpið væri „grundvallað á“ Rómarsamningn­
um18 og farin hefði verið sú leið „að fylgja ákvæðum hans í öllum
helstu atriðum“.19 Einungis þremur ákvæðum Rómarsamningsins
var sleppt og einstök ákvæði voru staðfærð og löguð að íslenskum
aðstæðum en að öðru leyti eru allar efnisreglur samningsins óbreytt­
ar í lögunum.20
Nauðsyn á setningu laga nr. 43/2000 var rökstudd með vísan til
opnari viðskiptahátta hérlendis gagnvart umheiminum og aðild Ís­
lands að samningi um Evrópska efnahagssvæðið sem hefði leitt til
aukinna tækifæra og sóknar í alþjóðlegum viðskiptum. Talið var
18 Alþt. 1999­2000, A­deild, bls. 691.
19 Alþt. 1999­2000, A­deild, bls. 696.
20 Alþt. 1999­2000, A­deild, bls. 696.