Tímarit lögfræðinga - 01.04.2012, Blaðsíða 90


Í J.1 er vikið að áfallastreituröskun (d. posttraumatisk belastningsreaktion)
og henni skipt upp í fimm þætti eftir alvarleika. Þannig er væg (d. let)
áfallastreituröskun metin til 10 stiga, hófleg (d. moderat) röskun til 15 stiga,
miðlungs (d. middelsvær) til 20 stiga og mikil (d. svær) til 25 stiga. Loks er
mikil áfallastreituröskun samhliða öðrum andlegum veikindum metin til
35 stiga. Í J.1 er jafnframt vikið að þeim breytingum sem oft verða á ein­
kennum slíkrar röskunar og tekið fram að hafi einkennin minnkað, þannig
að skilyrðin fyrir því að meta hana til framangreindra stiga séu ekki lengur
uppfyllt, sé unnt að meta varanlegan miska til 5 til 8 stiga.
Í J.2 er fjallað um það sem nefnt er óskilgreind röskun (d. uspecificeret
belastningsreaktion) en sem dæmi um slíkt er meðal annars nefnd ofurár­
vekni, pirringur, einbeitingarskortur og sorg (d. vagtsomhed, irritabilitet,
koncentrationsbesvær, tristhed). Slík röskun er síðan greind í tvennt eftir al­
varleika, þ.e. vægari (d. lettere) óskilgreind röskun er metin til 5 stiga en
erfiðari (d. sværere) röskun til 10 stiga.
Í J.3 er fjallað um krónískt þunglyndi (d. kronisk depression). Þar kemur
meðal annars fram að í flestum tilvikum sé unnt að vinna bug á þunglyndi
en í minnihluta tilvika verði áhrifin langvarandi. Krónísku þunglyndi er
síðan skipt í fernt eftir alvarleika, þ.e. vægt (d. let) þunglyndi er metið til 10
stiga, hóflegt (d. moderat) til 15 stiga, mikið (d. svær) til 20 stiga og loks er
mikið þunglyndi ásamt geðrænum einkennum (d. svær kronisk depression
med psykotiske symptomer) metið til 25 stiga.
Í J.4 er loks fjallað um kvíða í kjölfar áfalls (d. posttraumatisk angst) en
með því er átt við það ástand þegar önnur einkenni en kvíði eru óveruleg.
Slíkum kvíða er skipt í tvennt, annars vegar í vægan (d. let) kvíða, sem met­
inn er til 5 stiga, og hins vegar mikinn (d. svær) kvíða, sem metinn er til 10
stiga.
Samkvæmt framansögðu má vera ljóst að oft kynni að vera fært
að fá andlegar afleiðingar kynferðisbrots metnar til miskastiga og
að krefjast bóta á þeim grundvelli vegna varanlegs miska. Þess má
enda finna ýmis dæmi af öðrum sviðum, til dæmis af sviði umferðar­
slysa og vinnuslysa, að andleg einkenni hafi verið metin til miska­
stiga.29
Í þessu sambandi skal bent á að þegar litið er til fyrirliggjandi
dóma á sviði kynferðisbrota virðist mjög algengt að fyrir liggi vott­
orð eða greinargerð sálfræðinga eða lækna um andlegar afleiðingar
29 Hér má til dæmis benda á Hrd. 2002, bls. 296 (mál nr. 303/2001), sem rakinn verður í
kafla 2.5. Eins skal bent á fyrirliggjandi matsgerðir í dómi Hæstaréttar frá 24. nóvember 2011 í
máli nr. 136/2011, dómi Hæstaréttar frá 18. mars 2010 í máli nr. 320/2009, dómi Hæstaréttar frá
14. febrúar 2008 í máli nr. 307/2007, dómi Hæstaréttar frá 1. nóvember 2007 í máli nr. 171/2007,
Hrd. 2004, bls. 4261 (mál nr. 243/2004) og Hrd. 2004, bls. 1336 (mál nr. 374/2003).