Tímarit lögfræðinga - 01.04.2012, Blaðsíða 26


Í nokkrum nýlegum dómum Hæstaréttur hefur reynt á túlkun
ákvæðis 1. mgr. 4. gr. laga nr. 43/2000. Er hér til að mynda vísað til
dóms Hæstaréttar frá 15. desember 2011 í máli nr. 224/2011. Í málinu
höfðaði kanadísk lögfræðistofa með aðsetur í Kanada mál gegn ís­
lenskum manni með lögheimili á Íslandi. Stefnufjárhæðin var í kana­
dískum dollara en að auki var krafist dráttarvaxta samkvæmt ís­
lenskum lögum, þ.e. lögum nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu.
Fallist var á greiðsluskyldu Íslendingsins en sýknað var af kröfu um
greiðslu dráttarvaxta. Grundvallaðist sú niðurstaða á að ósann­
gjarnt væri að honum yrði gert að greiða dráttarvexti samkvæmt
íslenskum lögum af kröfu í erlendri mynt. Enn fremur sagði í rök­
stuðningi héraðsdóms, sem staðfestur var að þessu leyti með vísan
til forsendna:
Af [...] ákvæði 4. gr. laga nr. 43/2000 um lagaskil á sviði samningaréttar leiðir
að ekki eru skilyrði til að beita ákvæðum 1. mgr. 6. gr. laga nr. 38/2001 um
vexti og verðtryggingu eins og á stendur, enda hefur viðskiptasamband
stefnanda og stefnda sterkari tengsl við Kanada en Ísland og hin umþrætta
krafa er til komin vegna þjónustu sem stefnandi veitti stefnda í Kanada.
Þá má einnig nefna dóm Hæstaréttar frá 28. október 2011 í máli nr.
311/2011. Breskt sveitarfélag lagði fjármuni inn á reikning Lands­
banka Íslands hf. Um var að ræða svokallað heildsöluinnlán. Ágrein­
ingur reis um kröfu sveitarfélagsins við slit bankans. Í dómi Hæsta­
réttar var komist að þeirri niðurstöðu að hluti af kröfu sveitarfélags­
ins nyti forgangs við skipti bankans. Deilt var um ákvörðun vaxta á
fjárhæð kröfunnar og kom þá til kasta laga nr. 43/2000. Aðilar höfðu
ekki samið um hvaða lög skyldu gilda um samning þeirra og laga­
val var ekki talið með vissu leiða af samningnum sjálfum eða öðr­
um atvikum. Af þessu leiddi, að mati Hæstaréttar, að beita ætti lög­
um þess lands sem samningur aðila hefði sterkust tengsl við, sbr. 1.
mgr. 4. gr. laga nr. 43/2000. Hæstiréttur fór yfir þær staðreyndir að
samningur sveitarfélagsins og bankans hefði verið gerður í Bret­
landi, móttaka heildsöluinnlána hefði verið hluti af starfsemi útibús
bankans þar í landi og að bankanum bar að efna skuldbindingu sína
við sveitarfélagið þar. Í ljósi þessa komst Hæstiréttur að þeirri nið­
urstöðu að samningur aðila hefði sterkust tengsl við Bretland.
Í dómum Hæstaréttar frá 28. október 2011 í málum nr. 276/2011 og
277/2011 var leyst úr sambærilegum ágreiningi og vísaði Hæstirétt­
ur til dómsins í máli nr. 311/2011 í forsendum sínum. Sambærilega
niðurstöðu er einnig að finna í dómum Hæstaréttar frá 28. október 2011
í málum nr. 300/2011, 310/2011, 312/2011 og 341/2011. Í tilvitnuðum
dómum var byggt á reglunni um sterkustu tengsl samningsins, sbr.
1. mgr. 4. gr. laga nr. 43/2000.