Tímarit lögfræðinga - 01.04.2012, Síða 26
Í nokkrum nýlegum dómum Hæstaréttur hefur reynt á túlkun
ákvæðis 1. mgr. 4. gr. laga nr. 43/2000. Er hér til að mynda vísað til
dóms Hæstaréttar frá 15. desember 2011 í máli nr. 224/2011. Í málinu
höfðaði kanadísk lögfræðistofa með aðsetur í Kanada mál gegn ís
lenskum manni með lögheimili á Íslandi. Stefnufjárhæðin var í kana
dískum dollara en að auki var krafist dráttarvaxta samkvæmt ís
lenskum lögum, þ.e. lögum nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu.
Fallist var á greiðsluskyldu Íslendingsins en sýknað var af kröfu um
greiðslu dráttarvaxta. Grundvallaðist sú niðurstaða á að ósann
gjarnt væri að honum yrði gert að greiða dráttarvexti samkvæmt
íslenskum lögum af kröfu í erlendri mynt. Enn fremur sagði í rök
stuðningi héraðsdóms, sem staðfestur var að þessu leyti með vísan
til forsendna:
Af [...] ákvæði 4. gr. laga nr. 43/2000 um lagaskil á sviði samningaréttar leiðir
að ekki eru skilyrði til að beita ákvæðum 1. mgr. 6. gr. laga nr. 38/2001 um
vexti og verðtryggingu eins og á stendur, enda hefur viðskiptasamband
stefnanda og stefnda sterkari tengsl við Kanada en Ísland og hin umþrætta
krafa er til komin vegna þjónustu sem stefnandi veitti stefnda í Kanada.
Þá má einnig nefna dóm Hæstaréttar frá 28. október 2011 í máli nr.
311/2011. Breskt sveitarfélag lagði fjármuni inn á reikning Lands
banka Íslands hf. Um var að ræða svokallað heildsöluinnlán. Ágrein
ingur reis um kröfu sveitarfélagsins við slit bankans. Í dómi Hæsta
réttar var komist að þeirri niðurstöðu að hluti af kröfu sveitarfélags
ins nyti forgangs við skipti bankans. Deilt var um ákvörðun vaxta á
fjárhæð kröfunnar og kom þá til kasta laga nr. 43/2000. Aðilar höfðu
ekki samið um hvaða lög skyldu gilda um samning þeirra og laga
val var ekki talið með vissu leiða af samningnum sjálfum eða öðr
um atvikum. Af þessu leiddi, að mati Hæstaréttar, að beita ætti lög
um þess lands sem samningur aðila hefði sterkust tengsl við, sbr. 1.
mgr. 4. gr. laga nr. 43/2000. Hæstiréttur fór yfir þær staðreyndir að
samningur sveitarfélagsins og bankans hefði verið gerður í Bret
landi, móttaka heildsöluinnlána hefði verið hluti af starfsemi útibús
bankans þar í landi og að bankanum bar að efna skuldbindingu sína
við sveitarfélagið þar. Í ljósi þessa komst Hæstiréttur að þeirri nið
urstöðu að samningur aðila hefði sterkust tengsl við Bretland.
Í dómum Hæstaréttar frá 28. október 2011 í málum nr. 276/2011 og
277/2011 var leyst úr sambærilegum ágreiningi og vísaði Hæstirétt
ur til dómsins í máli nr. 311/2011 í forsendum sínum. Sambærilega
niðurstöðu er einnig að finna í dómum Hæstaréttar frá 28. október 2011
í málum nr. 300/2011, 310/2011, 312/2011 og 341/2011. Í tilvitnuðum
dómum var byggt á reglunni um sterkustu tengsl samningsins, sbr.
1. mgr. 4. gr. laga nr. 43/2000.