Tímarit lögfræðinga - 01.04.2012, Blaðsíða 68


verðmæti eignasafns Carnegie banka, en bankinn var á þeim tíma
með stórar stöðutökur í umræddum afleiðum. Fyrir dómi játuðu
ákærðu að hafa átt þau viðskipti og sett fram þau tilboð sem til­
greind voru í ákæru. Þeir neituðu þó að hafa gerst sekir um mark­
aðsmisnotkun og vísuðu til þess að viðskiptalegar forsendur hefðu
legið að baki viðskiptunum og tilboðunum.
Ákærðu settu tilboðin fram rétt fyrir lokun markaðar og leiddu
þau til viðskipta í mörgum tilvikum. Samkvæmt ákærunni ákvörð­
uðu viðskipti og tilboð ákærðu dagslokaverð afleiðnanna, í sumum
tilvikum á síðasta viðskiptadegi ársins og í öðrum tilvikum á síð­
asta viðskiptadegi mánaðarins. Í öllum tilvikum var bankinn með
talsvert magn af umræddum afleiðum í eignasafni sínu sem voru á
gjalddaga rétt eftir að viðskiptin áttu sér stað eða tilboðin voru sett
fram í viðskiptakerfi kauphallarinnar. Með öðrum orðum höfðu
ákærðu talsverða hagsmuni af því að hafa áhrif á gengi afleiðnanna
á þessum tímapunktum. Ákæruvaldið taldi ástæðu háttsemi ákærðu
hafa verið að hylja slóð slæmra viðskipta og hafa áhrif á útreikninga
árangurstengdra greiðslna.
Fyrir dómi héldu ákærðu því fram að tilboðin sem þeir settu fram
hefðu verið hluti af viðskiptaáætlun sem miðaði meðal annars að því
að takmarka áhættu bankans af afleiðunum. Ákærðu vísuðu einnig til
þess að þeir hefðu keypt afleiðurnar á eins lágu gengi og mögulegt var
og selt þær aftur þegar gengið var sem hæst. Héraðsdómur og áfrýj­
unardómstóllinn töldu að tilboðin sem ákærðu settu fram rétt fyrir lok­
un markaðar fælu í sér vísbendingu um markaðsmisnotkun. Þrátt fyr­
ir það voru ákærðu sýknaðir á báðum dómstigum með vísan til þess að
skort hefði á að ákæruvaldinu hefði tekist að sýna fram á að skýringar
ákærðu á háttseminni ættu ekki við rök að styðjast.
4.2 Annað tímamark en við lokun markaðar – tímamark í samningi
Erlenda heitið á markaðsmisnotkun við lokun markaðar er marking
the close. Segja má að erlenda heitið sé rýmra orðað heldur en hið
íslenska þar sem erlenda heitið vísar til þess að verið sé að marka
lokin á einhverju og gefur til kynna að ekki þurfi að miða endilega
við lokun á viðskiptadeginum. Um annað tímamark getur verið að
ræða, t.d. á miðjum viðskiptadegi, þótt rætt sé um marking the close.
Tímamark í samningum, þar sem undirliggjandi verðmæti miðast
við gengi skráðs fjármálagernings, getur verið á miðjum viðskipta­
degi, eins og raunin var í eftirfarandi dómsmáli frá Svíþjóð.
Í dómi sænska áfrýjunardómstólsins, Svea Hovrätt, frá 31. október
2001, í máli nr. B 6675-00,56 hafði ákærði gefið fyrirmæli um sölu á
56 Hægt er að nálgast flesta dóma Svea Hovrätt á eftirfarandi vefslóð: www.rattsinfosok.
dom.se/. Dóminum var ekki áfrýjað til Hæstaréttar Svíþjóðar, Högsta domstolen.