Tímarit lögfræðinga - 01.04.2012, Blaðsíða 74


Viðskiptavinur miðlarans í umræddum skiptum var sjóðsstjóri í
peningamarkaðssjóði hjá Rekstrarfélagi Kaupþings banka hf. Sam­
kvæmt framburði sjóðsstjórans fyrir dómi voru fyrir í peningamark­
aðssjóðnum skuldabréf í skuldabréfaflokknum EXISTA 07 2 að and­
virði rúmir fjórir milljarðar króna. Í eftirfarandi framburði sjóðs­
stjórans hjá lögreglu kom skýrt fram hverjir hagsmunir sjóðsstjórans
voru af því að gengi skuldabréfaflokksins héldist hátt:
Við gerðum þetta til þess að koma í veg fyrir ákveðna atburði sem voru að
gerast með peningamarkaðssjóðinn. Það urðu viðskipti þarna skömmu
áður sem urðu til þess að gengi bréfanna lækkaði verulega. Við áttum 4
milljarða í bréfum í EXISTA 07 2 og við sáum fram á að það mundi lækka
gengi þessara bréfa. Lækkun var um c.a. 0,27% í ávöxtun fyrir sjóðinn. Á
þessum tíma voru 65 milljarðar í sjóðnum. Það hefði þýtt að verðmæti
sjóðsins mundi lækka um c.a. 175 milljónir. [...] Haustið 2007 fóru að verða
erfiðleikar með Peningamarkaðssjóð Kaupþings og við óttuðumst að geta
ekki mætt innlausnum. (áh. höf.)
Af framburði sjóðsstjórans má ráða að verðmæti sjóðsins sem
hann stýrði væri háð gengi skuldabréfanna. Tilgangurinn með því
að óska eftir því að miðlarinn setti inn umrædd kauptilboð virðist
þannig ekki hafa verið sá að eignast meira af Exista skuldabréfum,
heldur sá að hækka gengi bréfanna þannig að bókfært verðmæti
eigna peningamarkaðssjóðsins hækkaði aftur.
Í dóminum var einnig talið sannað að tilboðin hefðu verið sett
inn án þess að vilji hafi staðið til þess að eiga viðskipti með bréfin.
Til stuðnings niðurstöðu sinni vísaði dómurinn m.a. til framburðar
ákærðu fyrir lögreglu og tölvupósta sem þeir sendu sín á milli. Fyr­
ir lögreglu greindi sjóðsstjórinn frá því að hann hefði síður viljað
taka meira af skuldabréfum í EXISTA 07 2 flokknum og að hann hafi
síður viljað að gengið yrði að kauptilboðunum sex. Í einum tölvu­
pósti miðlarans til sjóðsstjórans kom fram að kauptilboð sem sett
var inn þennan dag hafi verið virkt í eina sekúndu. Sjóðsstjórinn
svaraði um leið og sagði að þeir ættu að hætta þessu alveg. Gengið
var að kauptilboðinu þrátt fyrir að það hafi aðeins verið inni í eina
sekúndu.
Í leiðbeiningum ESMA frá árinu 2004 eru tekin dæmi um hátt­
semi sem telst vera markaðsmisnotkun að mati ESMA.74 Í d­lið í
grein 4.11 í leiðbeiningum ESMA er tekið fram að sú háttsemi að
setja inn tilboð án þess að vilja eiga viðskipti sé dæmi um markaðs­
misnotkun. Síðan segir:

74 ESMA tekur þó fram að í vissum tilvikum geti verið lögmætar ástæður fyrir háttsem­
inni.