Milli mála - 2022, Blaðsíða 27

MILLI MÁLA
26 Milli mála 14/2/2022
Eins og fram kom í kaflanum hér að framan voru málhafar spænsku
sem erfðamáls af fyrstu kynslóð flokkaðir sem móðurmálshafar
(MMH2). Slíkir málhafar af annarri og þriðju kynslóð flokkast hins
vegar hér undir málnotendur með takmarkaða færni í spænsku
(MTM1) sökum þess að dregið hefur úr hvötinni til að viðhalda
erfðamálinu, og fyrir vikið minnkar færnin nema til staðar sé
hvatning til að viðhalda málinu og skipulögð kennsla í boði (Loureda
Lamas og fleiri 2021, 70). Eins og áður sagði er framlag Móðurmáls,
samtaka um tvítyngi, mikilvægt en stendur ekki öllum málhöfum
með spænsku sem erfðamál til boða því að starfsemin fer fram á
höfuðborgarsvæðinu. Annað væri upp á teningnum ef málið yrði
hluti af námsefni í íslenska skólakerfinu.
Ef athyglinni er beint að hópi tvö (MTM2), þ.e. Íslendingum
sem eru búsettir í spænskumælandi landi, þá er hér um að ræða
málnotendur sem tileinka sér spænsku í gegnum skólagöngu, félags-
leg tengsl í búsetulandinu og félagslega aðlögun (Moreno Fernández
2009). Engar aðgengilegar tölfræðilegar upplýsingar eru til um
málfærni þessa hóps. Til að fá einhverja hugmynd um stöðuna var
brugðið á það ráð að skoða gögn um lengd búsetu, þ.e. hvort um
tímabundna eða varanlega búsetu væri að ræða í hinu spænskumæl-
andi landi. Gögn þessa efnis eða bráðabirgðatölur finnast í gagna-
safni Sameinuðu þjóðanna. Þar kemur fram að 1.234 Íslendingar búi
í spænskumælandi landi, þar af 1.162 á Spáni.27
Í MTM3-hópnum eru innflytjendur á Íslandi sem koma frá
löndum beggja vegna Atlantshafsins en eru með annan bakgrunn,
eru t.d. frá Brasilíu eða Portúgal. Þótt ekki sé um fjölmennan hóp að
ræða er hann látinn fylgja með hér í rannsókninni þar sem um 2,9%
Brasilíumanna og 0,9% Portúgala hafa spænsku á valdi sínu sam-
kvæmt skýrslu Cervantes-stofnunarinnar (El español en el mundo 2020).
Skortur á frekari gögnum varðandi málfærni þessa hóps veldur því að
hann flokkast með þeim sem hafa takmarkaða kunnáttu í málinu.
Hvað varðar tvo síðustu flokkana sem minnst er á að ofan má
segja að nokkuð góðar upplýsingar sé að fá hjá Hagstofu Íslands
um nemendur sem hafa útskrifast úr framhaldsskólum landsins
27 Erfitt hefur reynst að fá upplýsingar um fjölda þeirra Íslendinga sem búa til lengri eða skemmri
tíma á Spáni. Ekki er ólíklegt að talan sé ívið hærri og trúlegt er að á bilinu 4−5.000 Íslendingar
dvelji hluta ársins í landinu.
DRÖG AÐ KORTLAGNINGU SPÆNSKU Á ÍSLANDI
10.33112/millimala.14.1.2