Milli mála - 2022, Blaðsíða 92

MILLI MÁLA
Milli mála 14/1/2022 91
sögunni“.23 Margar slíkar endurritanir kallast einnig á við og endur-
skoða − jafnvel afbyggja − fyrri skáldlegar framsetningar á konum
úr sögunni, því oft hafa persónur þeirra og gjörðir verið mistúlkaðar
eða skökk mynd dregin upp sem byggð er á kyngervi og afturhalds-
sömum hugmyndum um eðli og atferli kvenna.24 Sterk réttlætis-
kennd og löngun til að rétta hlut kvenna sem hafa fengið óréttláta
meðferð hefur verið drifkrafturinn að baki skáldverka eins og t.d.
Alias Grace eftir Margaret Atwood frá 1996, sem líkt og Náðarstund
Hönnuh Kent segir sögu dæmds morðkvendis, Grace Marks.25
Kent skrifaði Náðarstund samhliða doktorsrannsókn sinni í ritlist,
þar sem hún rannsakaði hvernig morðkvendum er lýst í samtímabók-
menntum.26 Einkum og sér í lagi var Kent innblásin af Alias Grace
eftir Atwood, og sömuleiðis grein Atwoods, „Í leit að Alias Grace“,
þar sem höfundur ræðir túlkun sína á sögu Grace Marks sem hún
miðlar með skáldsöguforminu.27 Bæði Náðarstund og Alias Grace
endurrita reynslu raunverulegra kvenna og afbyggja fyrri skáldlegar
framsetningar á lífi þeirra. Slíkar skáldsögur byggjast á „endurskoð-
unarhyggju“ og vekja athygli á þeirri kúgun sem konur hafa þurft
að þola í mannkynssögunni.28 Slík verk eru einnig meðvituð um
póstmóderníska sýn á heiminn líkt og Cooper og Short lýsa, draga í
efa vald stórsagna í sögulegum skrifum og „veita svigrúm til að gefa
jaðarsettum en raunverulegum persónum aftur sinn sess í sögunni“.
29 Póstmódernisminn velur ekki eina útgáfu af fortíðinni fram yfir
aðrar; þar er enginn algildur sannleikur og mannkynssagan í raun
aðeins mismunandi útgáfur af fortíðinni sem stöðugt keppa hver við
aðra.30 Í póstmódernískum heimi er ávallt hægt að túlka fortíðina
og söguna á marga mismunandi vegu. Náðarstund Hönnuh Kent
er póstmódernísk söguleg skáldsaga með femíníska endurskoðun í
brennidepli, en um leið er hægt að flokka hana sem „síð-viktoríska
skáldaða ævisögu“ samkvæmt skilgreiningu Marie-Louise Kohlke, en
23 Cooper og Short, „Introduction: Histories and heroines“, 3.
24 Cooper og Short, „Introduction: Histories and heroines“, 3–4.
25 Cooper og Short, „Introduction: Histories and heroines“, 4.
26 Reynolds, „Hannah Kent: From Adelaide to Icelandic noir“.
27 „Hannah Kent Discusses Burial Rites and Speculative Biography“.
28 de Groot, The Historical Novel, 158.
29 Cooper og Short, „Introduction: Histories and heroines“, 5.
30 Cooper og Short, „Introduction: Histories and heroines“, 5.
INGIBJÖRG ÁGÚSTSDÓTTIR