Skýrslur um I. Landsfund Íhaldsflokksins og Sjálfstæðisflokksins og II.-VI. Landsfund Sjálfstæðisflokksins 1931, 1932, 1933, 1934, 1936 - 15.04.1929, Side 47

byggist hann mestmegnis á samstarfi tveggja fyrstu
einkennanna, á því, að mikil framleiðsla er arðvænleg,
þótt verðið sé lágt, en lágt verð er nauðsynlegt til þess að
ná mikilli og greiðri afurðasölu. Að þessu leyti væri
hugsunarréttara að nefna þetta einkenni næst á eftir
hinum tveim fyrstu, en ég tel það af ásettu ráði síðast til
þess að gjöra það alveg Ijóst, að hér er að ræða um þann
ágóða, sem eftir verður, þegar lokið er kaupgreiðslum og
öðrum greiðslum, sem á fyrirtækinu hvíla. Það er hinn
hreini arður eða tekjuafgangur, sem þarf að vera mikili,
til þess að þetta einkenni blómlegs atvinnuvegar sé fyrir
hendi. Af þessum arði koma svo þær umbætur og
aukningar á atvinnutækjunum og öðrum stofnfjármunum,
sem mynda grundvöllinn fyrir framhaldandi aukningu á
framleiðslunni og eru öldungis nauðsynlegar, til þess að
slík aukning geti haldið áfram eða með öðrum orðum til
þess að atvinuvegurinn geti haldið áfram að vera
blómlegur.
Það er auðvitað lærdómsríkt að leggja
mælikvarða þessara einkenna á íslenzka atvinnuvegi,
eins og þeir eru nú, og aðgæta, hvernig þeir mælast. Og
er þá fljótsagt um elzta atvinnuveginn, landbúnaðinn, að
hann er sorglega fjarri því að bera á sér einkenni
blómlegs atvinnuvegar. Framleiðslan er lítil, ágóðinn
lítill, kaupgjaldið lágt. Verðið á afurðunum er reyndar
líka lágt, að minnsta kosti þeim, sem selja þarf erlendis í
samkeppni við landbúnaðarafurðir annarra landa, en það
einkenni ber ekki vott um neinn blóma, þegar það
stendur eitt út af fyrir sig, heldur þvert á móti. - Ráð til
viðreisnar er ekki til nema það eina, sem allar framfarir
atvinnuvega byggjast á: Aukning framleiðslunnar með
bættum vinnubrögðum, byggðum á skynsamlegri
aukningu stofnfjármunanna. Til hins síðastnefnda, sem
45