Úrval - 01.12.1952, Side 6

Úrval - 01.12.1952, Side 6
4 TJRVAL um gulnuðu blöðum sögunnar og fylgjast með örlögum St. Kilda af frásögnum samtíðar- vitna. Hinn 29. maí 1696 sigldi opinn bátur frá Harrissundi á Suðureyjum í átt til St. Kilda. Um borð var umboðsmaður eig- andans og fyrsti sagnfræðing- ur eyjunnar, Martin Martin. Hann skrifar: 1 litlu þorpi á austanverðri eynni búa 200 keltar. Hús þeirra eru lág, reist úr óhöggnum steini og stráþök- in eru hnýtt með reipum úr lyngi. Gegnum lítinn reykháf í þakinu gægist dauf dagskíma inn í sótuga baðstofu. Eldivið- urinn er mór, sem sóttur er upp í hæðirnar. I þykkum stein- veggjunum eru svefnhvílur fólksins. Skepnurnar eru hafðar í húsi á veturna og eru í sömu vistarveru og fólkið. Á eynni er aðeins einn bátur. Á vet- urna er hann í naust og er full- ur af grjóti til þess að hann fjúki ekki, en það var mesta ógæfa sem hent gat eyjar- skeggja.“ Árið 1705 sendi „Félagið til útbreiðslu kristindómsins" fyrsta prestinn til St. Kilda, Alexander Buchan. Skýrslur hans til yfirboðaranna voru undarlegar og 1728 var sendur prestur frá Suðureyjum til að rannsaka störf hans. Hann lýsir ferð sinni í bréfi: „Ég- kom til St. Kilda í júní- lok. Hið ömurlega ástand þar fékk rnjög á mig. Stóra bóla hafði geisað þar og af 21 fjöl- skyldu voru aðeins 4 lifandi og urðu þær að taka að sér 26 munaðarlaus börn. Einn eyjar- skeggja hafði farið til Suður- eyja og veikzt þar og dáið. Fötin hans voru send til St. Kilda með næstu bátsferð. Það var upphaf farsóttarinnar. Sér- stakt atvik sem sýnir vel hand- leiðslu guðs varð til þess að færri dóu en ella. 15. ágúst í fyrra voru 3 menn og 8 ungl- ingar fluttir til Borgareyjar og skyldu þeir vera þar í viku við hafsúluveiðar. En á þeim tíma brauzt farsóttin út og flestir karlmenn á eynni dóu. Það var ekki hægt að manna bát og veiðimennirnir á Borgarey kom- ust ekki heim fyrr en 13. maí í ár, þegar umboðsmaður eigand- ans kom í hina árlegu vitjun sína og bjargaði þeim.“ Þeir bjuggu í helli á eynni um veturinn og lifðu á fugla- og kindakjöti, því að nokkrar kind- ur voru á eynni. Milli 1759 og 1830 fara litl- ar sögur af eyjarskeggjum. Ár- ið 1837 skrifaði séra Neil Mackenzie eftirfarandi árstíða- lýsingu í dagbók sína: „Janúar. Strendur vorar eru enn auðar og yfirgefnar, en brátt munu íbúar þeirra koma aftur. Hafsúla sást 13. þ. m. Hér er mikið af bláhröfnum og krákum. Krákurnar eru illa séð- ar því að þær rífa upp strá- þökin í leit að korni og skor- dýrum. Eldiviðarskortur er til- finnanlegur, og alltaf þegar veð-
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116

x

Úrval

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.