Úrval - 01.12.1952, Síða 62

60
TJRVAL
draumar séu ekki algengir og
nauðsynlegir bömum, og jafnvel
fullorðnum líka. Dagdraumar
em öllum nauðsynlegir. En þau
börn, sem helzt er hætta á að
verði hugklofar, hneigjast auð-
veldlegar og dýpra til dag-
drauma en önnur böm. Sterk-
asta vopn innhverfans er hugs-
unin — hæfileikinn til að gæða
hugsanir sínar yfirskini veru-
leikans, hversu fjarstæðufullar
sem þær eru.
I augum hans er heimur vem-
leikans ekki skemmtilegur. Hið
viðkvæma eðli hans hrekkur
undan hörðum kröfum raun-
vemleikans. Hann dáir vel-
gengni og mundi vilja neyta
ávaxta hennar, en jafnvel til-
hugsunin ein um þá hörðu sam-
keppni sem heyja þarf til að
höndla þá, vekur hjá honum ógeð.
Kynlífið er t. d. fagurt og heill-
andi, en einkum huglægt. Hinn
líkamlegi þáttur þess er — já,
segjum of holdlegur, of jarð-
neskur. (Seinna, ef til geðbilun-
ar kemur, getur kvensjúklingur
eignast „ímyndað" barn, sem
veitir henni jafnmikla fullnæg-
ingu og raunverulegt barn,
og veldur henni vissulega
minni áhyggjum og erfiðleik-
um.)
Fyrr eða síðar kemur ein-
staklingurinn á sálrænar kross-
götur. Hvora leiðina á hann að
fara? Einhver dulvituð ákvörð-
un er tekin. Hann hefur eitt-
hvert hugboð — að vísu óljóst
og þokukennt en þó að nokkm
leyti meðvitað — um það sem
er að gerast. Hægt og hægt byrj-
ar hurðin að vistarveru geðveik-
innar að opnast. Hún heillar
hann, að baki hennar er hæli og
skjól.
Við getum ef til vill á þessu
stigi hugsað okkur hinn verð-
andi hugklofa gerandi gælur við
óraunveruleikann í fjarstæðu-
fullum dagdraumum, jafnframt
því sem hann gerir sér ljóst að
hann er farinn að hlusta af við-
sjárverðri athygli á söng töfra-
dísarinnar. Ef lausnin á að
verða sú að hann láti undan
geðveikinni, lætur hann á hverj-
um degi af hendi smáskika af
landi vemleikans. En áður en
kemur til algerar uppgjafar, er
honum sálfræðileg nauðsyn að
„skipa málum“ við sitt eigið
sjálf og þann heim sem hann
lifir í. Að öðmm kosti mundi
hann neyðast til að trúa því að
hann væri ekki maður til að bera
byrðar lífsins. Slík trú væri
mikið andlegt áfall.
Það er athyglisvert, að fyrstu
skýra andlegu sjúkdómsein-
kennin era oft dæmi um slíka
„skipun mála“, sem leysir sjálf-
ið frá allri sök á því sem er að
gerast. Sjúklingur sem ég hafði,
ungur bankaritari sem var orð-
inn geðstirður og einrænn, æpti
skyndilega um miðja nótt að
„röddunum” sem voru að spotta
hann fyrir sérkenni hans: „Gott
og vel, ég skal fara. Þetta er
allt bölvuð lygi, en ég þoli ekki
að þið kveljið mig lengur.“