Læknaneminn - 01.10.1994, Blaðsíða 77

Mynd 7: Manipulation í hálsi.
lengur en í 90 daga) en hjá 11.6% af þeim sem læknarnir
meðhöndluðu.
I könnun Jarvis, Phillops og Morris árið 199120 var
borin saman útkoma úr meðferð fólks sem fengið
hafði sams konar sjúkdómsgreiningu (identical diag-
nosticcodes). Sjúkrabæturvorugreiddaraðmeðaltali
í 2,7 daga til sjúklinga kírópraktoranna en 20.7 til
sjúklinga læknanna.
Við málarekstur í fyrrnefndu Wilk anti-trust case3
bar bæklunarskurðlæknir að nafni Freitag, að á JFK
Hospital í Chicago, þar sem sjúklingar njóta
samþættrar meðferðar lækna og kírópraktora, væri
legutími á bæklunardeild 6 til 7 dagarað meðaltali. Á
Lutheran General Hospital í Park Ridge, þar sem
hann vann einnig en aftur engin kírópraktor, var
legutíminn 14 dagar að meðaltali.
Samantekt prófessor P. Manga í Kanada árið 1993
er líklega besta samantektin á meðhöndlun
kírópraktora við mjóbaksverkjum miðað við
meðhöndlun lækna5. í niðurstöðum könnunarinnar
kemur m.a. fram að „manipulation" hryggjarins,
framkvæmd af kírópraktorum, sé áhrifaríkari en aðrar
aðferðir til meðferðar á mjóbaksverkjum.
Komið hefur í Ijós að sjúklingar eru mjög ánægðir
með meðhöndlun kírópraktora5. írannsókn Wardwell
1989 töldu 78% þeirra sem spurðir voru og höfðu
notið meðferðar kírópraktors, meðhöndlunina hafa
verið áhrifaríka eða mjög áhrifaríka. Þegar spurt var
hvort viðkomandi færi aftur til kírópraktors ef sama
og svipað vandamál kæmi upp aflur svöruðu 72%
játandi5. 1 könnun Sawyers og Kassaks 1993 sögðu
47.4% sjúklinganna að heilsa þeirra hefði batnað
verulega eða þeir náð fuilum bata í meðferð hjá
kírópraktor. Áttatíu og fjögur prósent töldu
meðhöndlunina hafa verið svo gott sem fullkomna og
97% sögðustmundu mælameðkírópraktornumsínum
við ættingja eða vini. Af sjúklingunum fannst 28% að
batinn tæki lengri tímaen þeir væntu, 9% sögðust lítið
hafa lagast og 3% ekkert5.
ÖRYGGI MEÐFERÐARINNAR
Öryggi meðferðarinnarhefur veriðrannsakað mikið
og komið í Ijós að hún er hættulítil 4'5,21. Alvarlegasta
aukaverkunin er blóðstreymistruflun í hryggjar-
bolnsslagæð (vertibrobasilar-artery insufficiency syn-
drome) eftir "manipulation" á hálsi. Afleiðingar þess
geta verið heilablóðfall eða því lík einkenni21.
Einkennin geta verið frá vægum jafnvægistruflunum
eðaalvarlegrieinkennumsem lagastaðfullu til dauða
og alll þar á milli. Kírópraktorar og aðrir hafa gert
ljölda kannana á þessu og reynt að meta tíðnina.
Helurhún veriðreiknuð ábilinu 0,08 til 2 af hverjum
100.000 veittum „manipulations" áhálsi22-23-24. Talið
er að hættan sé meiri hjá mjög liðugu fólki og því
meiri meðal kvennaenkarlaogef óstöðugleiki (insta-
bility) er í efstu hálsliðum. Einnig hjá fólki á
blóðþynnandi lyfjum og ef vænta má veilu í æðavegg.
Að áliti kírópraktora vega góð áhrif meðferðar nreð
"manipulation " á hálsi þyngra en áhættan,enda bendi
sjúkra- og fjölskyldusaga ásamt skoðun, ekki til þess
að viðkomandi sé í áhættuhópi.
Helstu kvartnir vegna mistaka í meðferð sem bárust
National Chiropractic Mutual Insurance Company
árið 1990 voru 21:
brjóskskífu vandamál 29%
sjúkdómsgreiningu ábótavant 13%
beinbrot 9%
mjúkvefja meiðsl 7%
heilablóðfall 6%
aukning fyrri einkenna 4%
í opinberum rannsóknum hel'ur mikil áhersla verið
lögð á að kanna hættu á seinkun greiningar kvilla, sem
krefjast tafarlausrarlæknismeðferðarmeðalsjúklinga
sem fyrst leita til kírópraktora. Ekki hefur verið sýnt
fram á að sú hætta sé fyrir hendi4.
ÁIÍENDINGAR
Verkir vegna truflana á starfsemi liða og vöðva
stoðkerfisins eru helsta ábending á meðferð
kírópraktora. Nota má heildareinkenni slitgigtar á
LÆKNANEMINN 2 1994 47. árg.
69