Læknaneminn


Læknaneminn - 01.10.1994, Blaðsíða 87

Læknaneminn - 01.10.1994, Blaðsíða 87
kunnáttu í jurtafræði. Þeir blönduðu einnig saman ýmiskonar miður geðslegum hlutum frá dýraríkinu. Til þess að læknislyf ætti að vera reglulega gott átti það að innihalda mörg efni, eða eins mörg og handbær voru. Því sjaldgæfari efni og þvi ókræsilegri því betri. Þeir notuðu meðal annars molaðar grísatennur og rotið kjöt og fitu, eyrnamerg úr grísaey rum og annnað í þeim dúr. Allt fram á 16. öld höfðu menn mikla trú á lækningamætti slíkra hluta svo sem úrgang frá mönnum og dýrum. Þegar læknirinn hafði sett sína sjúkdómsgreiningu gat hann valið á milli margra ráða. Sum læknisráð virkuðu fljótt, önnur hægt en voru þá gjarnan öruggari.Sum ráð dugðu einungis vissa tíma ársins. Má nefna að sum meðul gegn augnsjúkdómum verkuðu aðeins í fyrsta og öðrum vetrarmánuði en önnur lyf í þriðja og fjórða vetrarmánuði. Erlend nöfn á lyfjum gáfu þeim sérstakt gildi í Egyptalandi til forna, kannski alveg eins og hjá okkur í dag. Lýst er m.a.lyfjum við húðsjúkdómum og krabbameini. Kvensjúkdómar voru meðhöndlaðirmeð margs konar lyfjum. Einnig er lýst lyfjum sem verkuðu vel gegn gránun hára og meira að segja gránun augnhára. Lyf gegn skalla, lyf til að fjarlægja hrukkur í andliti og allskyns fegrunarlyf. A gömlum egypskum múmíum sjást mikil slit á tannkrónunum sem væntanlega koma af því að kornið var malað á mjög frumstæðan hátt og gjarnan sett smámöl saman við til þess að mala kornið betur. Menn trúðu því að tannpína kæmi af því að ormur settist að í tönnunum, sem endaði með því að tennurnar féllu úr. Þótt fundist hafi gervitennur í múmíuhöfðum, er samt ekki rétt að draga þá ályktun að tannlæknalist hafi verið á háu stigi í Egyptalandi. Eftir sérstaka meðhöndlun á gömlum múmíum m.a. að leysa upp vefinn með vissum efnum og síðan undirbúa sneiðar fyrir smásjárskoðanir, hel'ur komið í ljós að Egyptar hafa þegar fyrir 4000 árum hafl samskonar sjúkdóma eins og mannkynið hefur í dag. Hjartasjúkdómar voru t.d. algengir og að minnsta kostieinnafFaraóunum hefurlátistafhjarta-sjúkdómi. Meremta kóngur sem ýmsir trúa að hafi verið sáFaraói, sem getið er í Biblíunni að sýndi svo mikla hörku að Móses lagði á hann og land hans sjö landplágur, hefur haft bólusótt. Á andliti hans sjást greinileg einkenni bólusóttar. Æðakölkun var á þessum tíma algengt fyrirbæri. Hinn mikli stríðskonungur þeirra og stjórnandi Ramses II hefur sennilega þjáðst af æðakölkun. Hann varð þó nærri 90 ára gamall. Múmía hans er betur varðveitt en annarra kóngamúmía í Kairo. Hann hefur haft þykkan rauðan hárlokk í hnakkanum . Nýrnasjúkdómar hafa verið tals vert algengir í Egyptalandi og fundist hefur tilfelli þarsem lungnabólga erdánarorsökin. í Egyptalands- safninu merkilega í Glyptotekinu í Kaupmannahöfn eregypsk mynd, um 3000 ára gömul, sem sýnir fyrsta þekkta tilfellið í heiminum af mænuveiki (polyo- myelitis). Danskurlíffæra-fræðingurávorumdögum hefur sýnt fram á að hægri fótur sjúklingsins hefur veriðummyndaðurafvöldumþessasjúkdóms. Berklar og ýmis gigtarafbrigði herjuðu einnig á mannfólkið á þessum tíma. Á apamúmíum hafa menn fundið einkenni um beinkröm, berkla, gigtsjúkdóma og æxli . Múmíur með vel samansett beinbrot hafa fundist. Þetta staðfestir að egypskir læknar hafa haft þó nokkra kunnáttu í slysameðferð. I merkilegri læknabók frá gamla Egyptalandi kemureinmitt fram lýsing á slíkri meðferð. Þar er einnig rætt um hvort brotin hafi möguleika á að læknast eða hvort það er vonlaust. HIPPOKRATES Það nafn sem hæst ber í sögu læknisfræðinnar frá fyrri tímum er nafn gríska læknisins Hippokratesar. Hann fæddist á eyjunni Kos um það bil 460 f. Kr. Þetta er lítil eyja vestan Litlu-Asíu sem heitir einnig nafninu Staukó. FaðirHippokratesarhétHeraklesog var kominn í beinan karllegg af Asklepeios, sem reisti fyrsta spítala í heimi í Epidaurus á Pelepones- skaga. Móðir Hippokratesar hét Fainarete. Forfeður Hippokratesar voru læknar mann fram af manni og fékk Hippokrates menntun sína frá mörgum þekktum fræðimönnum í Grikklandi, m.a. Demokritosi frá Abderaum, sem kenndi honum heimspeki. Hippokrates mun hafaferðast mjög víða, því sá var háttur lækna á þeim tíma, fara víða um og kynnast annarra manna háttum og siðum. Þennann sið hafa læknar rækt fram á þennan dag. Þegar aldurinn færðist yfir Hippokrates þá settist hann að í Þessalíu og dó í Larissa 377 f. Kr. þá talinn hafa verið 83 ára. Hann átti tvo sonu, Þessalos og Drakon. Maðurdóttur hans hét Polybas og var kennari í læknaskólanum í Kos. Báðir synirnir voru hirð- og líflæknar í Makedoníu. Á þessum tfma stóð menning Grikkja á háustigi. Þávoruuppi ágætirstjórnvitringarsvo sem LÆKNANEMINN 2 1994 47. árg. 77
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Læknaneminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.