Læknaneminn


Læknaneminn - 01.10.1994, Blaðsíða 114

Læknaneminn - 01.10.1994, Blaðsíða 114
að sést hafa bólguviðbrögð, áþekk sarklíki, hjá mönnum og dýrum sem orðið hafa fyrir mengun efna, skyldum kísilgúr. Þó verður að hafa það í huga að þar sem svo fátt er vitað um orsakafræði sjúkdómsins ennþá, getur verið að óþekktir þættir hafi hér áhrif. BEINÞÉTTNIMÆLING HJÁ KONUM FYRIR TÍÐAHVÖRF Páll Hallerímsson'. Gutitiar Sigurðsson 2. 'LHI, 2Lyflæknisdeild Bsp. Inngangur: Það er þekkt í dag að konur verði fyrir miklu beintapi eftir tíðarhvörf en það er ekki ein sátt um það hvort að þetta beintap sé byrjað fyrir tíðarhvörf eða ekki. Tilgangur þessara rannsóknar var að athuga hvort beintap byrjaði fyrir tíðar-hvörf. Efniviður: Þátttakendur í rannsókn þessari voru konur á aldrinum 45-53 ára. Konurnar voru fengnar úr rannsókn sem var gerð á vegum Hjartaverndar árið 1992( slembi-úrtak úr götuskrá Reykjavíkur ) og þær valdar sem voru fæddar 1949-1941 og upfylltu þau skilyrði að vera enn á blæðingum og hafa ekki tekið inn hormónaly f. J afnframt því voru teknar inn í rannsóknina konur sem höfðu farið í beinþéttni-mælingu á Borgarspítala fyrir að minnsta kosti einu ári síðan. I upphafi var miðað við að rannsóknin næði til 50 kvenna en endanleg tala varð 25, þar sem fleiri konur en búist var við voru komnar á hormónalyf. Aðferðir: Mælt var kalkinnihald í fjærenda framhandleggs víkjandi handar með SPA (single photon absorptiometry, þar sem notaður er 1-125 geislagjafi). Þetta tæki finnur 8mm. bil á milli Ölnar og Sveifar og mælir svo nærlægt við þann stað (95% hart bein- distal niðurstöður) og fjærlægt við þann stað (35-40% frauðbein- ultra distal niðurstöður) þannig eru mælistaðirnir tveir. Auk þess svöruðu konurnar spurningalista þar sem m.a. var spurt um sjúkdóma og lyf sem gætu haft áhrif á beinbúskapinn, reykingar og fleira. Þekkt samband er á milli gripstyrks og beinþéttni og var það athugað í þessari rannsókn. Var sú mæling framkvæmd með Jamar Dynamometer á víkjandi hendi og var hver mæling gerð þrisvar sinnum með 3ja mínútna hvíld á milli. Niðurstöður og ururæða: Niðurstöðurnar úr beinþéttni- mælingum þar sem fyrri mæling var borin saman þá seinni sem fengusl með pöruðu t-prófi, sýndu engan markverðan mun fyrir hvorugan mælistaðinn, þar sem p-gildið fyrir distal mælinguna var p=0,2764 og fyrir ultra distal mælinguna var p=0,3388. Niðurstöður úr gripstyrksmælingunum sýndu markverða fylgni á milli gripstyrks og beinþéttni, fyrir distal mælingu var r2=0,208 og fyrir utlra dislal mælingu var r2=0,177. Niðurstöðurnar úr þessari rannsókn gefa til kynna að ekkert markvert beintap verði fyrir tíðarhvörf. En það liggur fyrir að þetta þarf að rannsaka betur í framtíðinni og væri langtímarannsókn einna best til þess fallin. AUTONOM EINKENNI VIÐ TÍÐAHVÖRF Sieríður Ýr Jensdóttir'. Björg Þorleifsdóttir2, Helgi Kristbjarnarson2. 'LHl, 2Rannsóknarstofa geðdeildar Lsp. Inngangur: Einkenni kvenna á tíðahvarfaaldri (48-55 ára) eru mjög margþætt. Aðalumkvörtunarefni þeirra eru hitakóf og/eða svitakóf og þreyta. I kjölfar hitakófa hefur verið lýst aukningu á blóðflæði til húðar, aðallega útlima, ásamt aukningu í hjartsláttartíðni. Hins vegar verður ekki vart við lækkun á blóðþrýstingi. Sýnthefurveriðframátengsl milli þessarahitakófa og truflana á svefni, sem veldur svefnleysi og dagsyfju. PLM (periodic leg movementj-fótakippir eru fyrirbæri sem einnig geta valdið svefntruflunum, þ.e. endurteknum örvökum (microarousal) og uppvöknunum. Þekkt er að þessir kippir koma fyrst fram á þessu sama aldursskeiði. Þessvegna er forvitnilegt að athuga hvort samband sé á milli þeirra og hitakófanna. Efniviður og aðferðir: Átta konur, meðalaldur 52,4 ár (48-60 ára), allar með hitakóf að slaðaldri (5-yfir 10 á sólarhring) og án hormóna, tóku þátt. Upplýsingum um húðhitastig, virkni, hjartsláttartíðni (HT), hjarsláttarbreytileiki og atburðaskráningu var safnað í sólarhring með Dagrúnu, sérhönnuðu mælitæki. Jafnframt var gerð venjuleg svefnrannsókn (heila-, vöðva-og augnrit) ásamt vöðvariti af fótleggjum. Vegna tæknilegra örðugleika heppnuðust svefnmælingar einungis hjá 4 kvennanna. Fundnir voru hitatoppar og HT ásamt virkni alhuguð samhliða til þess að sjá hvort eitthvað mynstur fyndist í þessum mæliþáttum. Einnig voru athugaðir fótakippir á tíu mínútna bili í kringum hitatoppana. Niðurstöður: Skýrt mynsturerámilli hitatoppa, HTogvirkni. Rétt eftir að hitatoppur nær hámarki eykst HT (5-30 slög /mín) og samhliða verður aukning á virkninni.. Lengd hitakófa er mismunandi milli kvennanna og hjá sömu konunni geta þau verið mislöng (12-57 mín.). Húðhitastig eykst verulega þegar lagst er til svefns og grunnhitastigið helst hærra yfir nóttina og fellur á ný við rismál. Ekki sáust merki um PLM-fótakippi í kringum hilatoppana. Ályktun: Menn hafa reynt að skýra HT aukninguna sem eðlilegt svar líkamans við æðavíkkun og auknu blóðflæði í húð útlima en þó hefur ekki verið sýnt fram á blóðþrýstingslækkun. Það sem mælir gegn því, er að í þessari rannsókn fáum við aukninguna ekki fram fyrr en eftir að hitatoppi er náð. Samtímis aukinni HT mælist aukin virkni. Þegar konan upplifir hitakóf reynir hún með öllum ráðum að losa sig við umfram hitann (opnar glugga, fækkar fötum, kastar af sér sæng o.fl). Það er því rökrétt að ætla, að þessi aukna HT, sé afleiðingin af þessum athöfnum konunnar. Einnig gæti orsök aukinnar HT verið vegna ónotatilfinningar meðfylgjandi hitakófinu. þó engir PLM- fótakippir hafi fundist í tengslum við hitakóf, útilokar það ekki tilvist þeirra hjá þessum konum þar sem einungis 4 svefnmælingar tókust. Niðurstöður bíða betri tíma. 104 LÆKNANEMINN 2 1994 47. árg.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Læknaneminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.