Læknaneminn - 01.04.1996, Blaðsíða 27

Stofnfrumur úr naflastrengsblóði. Til hvers?
I
hyglisverð (53). Á þann hátt væri jafnvel hægt að
nota eigin stofnfrumur sjúklingsins, losna við
osamgena beinmergsígræðslu og þar með hættuna
a GVHD. Samanburður á veiruleiðslu (transduct-
ion) stofnfrumna úr NSB og beinmerg með notkun
retroveira sem genaferja hefur sýnt að stofnfrumur
úr NSB sýkjast betur (54). Sama niðurstaða fékkst
tneð því að nota einangraðar CD34+++ frumur
(55) . Enn betri genaflutningur með retroveirum
hefur fengist með því að sýkja NSB stofnfrumur í
lausn með blöndu ýmissa vaxtarþátta. Ástæðan er
sú að vaxtarþættirnir koma stofnfrumunum í skipt-
mgu en retroveirur sýkja einungis frumur í skipdngu
(56) . Adeno Associated Virus (AAV) genaferjur hafa
einnig gefið góða raun við genaflutninga inn í
stofnfrumur úr NSB. Ekki þarf vaxtarþætti til að
sýkja frumurnar með AAV þar sem þær eru DNA
veirur sem fjölga sér í umfrymi (57).
SAMANTEKT
Itarlegar rannsóknir hafa verið gerðar til að skil-
greina stofnfrumur í NSB og meta möguleikann á
að nota þær til ígræðslu í staðinn fyrir beinmerg.
Auðveldari aðgangur, ntinni ónæmisþroski eitil-
frumna og minni líkur á sýktum frumum mælir
rneð notkun NSB í stað beinmergs. Það sem mæl-
U' gegn NSB er lítill fjöldi stofnfrumna, möguleiki
á arfgengum blóðsjúkdómum, blóðfrumumengun
frá móður og minni GVL virkni. Starfsemi svo-
nefndra „banka“ fyrir stofnfrumur úr NSB sýnir að
hægt er að koma upp stóru safni NSB frumna með
ólíkar MHC gerðir sem auðvelt er að nálgast.
Stofnfrumur úr NSB hafa notið vaxandi athygli í
rannsóknum í genalækningum vegna þess hve auð-
velt er að flytja gen inn í þær og fá sterka tjáningu
þeirra. Allt bendir því til þess að stofnfrumur úr
NSB eigi eftir að festast í sessi sem einn af kostum
i meðferð illkynja og arfgengra sjúkdóma.
ÞAKKIR
Sveinn Guðmundsson, forstöðulæknir Blóðbankans, fær sér-
stakar þakkir fyrir góðar ábendingar.
HEIMILDIR
1. Thomas, E.D. (1994). The Nobel Lectures in
Immunology. The Nobel Prize for Physiology or Med-
icine, 1990. Bone Marrow Transplantation: Past, Present
and Future. Scand. J. ImmunoL, 39(4):339-345.
2. Jacobsson, L.O., Marks, E.K., Gaston, E.O., Robson,
M.J. and Zirlde, R.E. (1949). The Effect of Spleen Prot-
ection on Mortality Following X-Irradiation. Proc. Soc.
Exp. Biol. Med., 70:7440.
3. Goodman, J.W. and Hodgson, G.S. (1962). Evidence for
Stem Cells in the Peripheral Blood of Mice. Blood,
10:702-714.
4. McCredie, K.B., Hersh, E.M. and Freireich, E.J. (1971).
Cells Capable of Colony Formation in the Peripheral
Blood ofMan. Science, 71:293-294.
5. Hoffbrand, A.V. and Pettit, J.H. (1994). Color Atlas of
Clinical Hematology. 2. Ed. Mosby-Wolfe, New York. Bls. 2.
6. Civin, C.I., Strauss, L.C., Broval, C., Fackler, M.J.,
Schwartz, J.F. and Shaper, J.H. (1984). Antigenic Analys-
is of Hematopoiesis III. A Hematopoietic Progenitor Cell
Surface Antigen Defined by a Monoclonal Antibody
Raised Against KG-la Cells. J. Immunol., 133:157-165.
7. Greaves, M.F., Brown, ]., Molgaard, H.V., Spurr, N.K.,
Robertsson, D., Delia, D. and Sutherland, D.R. (1992).
Molecular Features of CD34: A Hematopoietic Progenitor
Cell-Associated Molecule. Leukemia, 6(Suppl.l):31-36.
8. Baumheuter, S., Singer, M.S., Henzel, W., Hemmerich,
S., Renz, M., Rosen, M.D. and Lasky, L.A. (1993). Bind-
ing of L-Selectin to the Vascular Sialomucin CD34. Sci-
ence, 263:436-438.
9. Simmons, D.L., Satterhwaite, A.B., Tenen, D.G. and
Seed, B. (1992). Molecular Cloning of cDNA Encoding
CD34, a Sialomucin of Human Hematopoietic Stem
Cells./. ImmunoL, 148:267-271.
10. Egeland, T. (1991). Stem Cell Isolation and Purification.
Magnetic Separation Techniques Applied to Cellular and
Molecular Biology. Kemshead, J.T., ed. Sommerset:
Wordsmith's Conf. Publ, 135-142.
11. Smeland, E.B., Funderud, S., Kvalheim, G., Rassmussen,
A.M., Rusten, L., Wang, Y.,Tindle, R., Kiil-Blomhoff, H.
and Egeland, T. (1992). Isolation and Characterization of
Human Hematopoietic Progenitor Cells: an Effective
Method for Positive Selection of CD34+ Cells. Leukem-
ia, 6:845-852.
12. Egeland, T. and Gaudernack, G. (1994). CD34: The
LÆKNANEMINN
21
1. tbl. 1996, 49. árg.