Mímir - 01.06.1996, Blaðsíða 45

raunveruleiki úthverfisins er andstæða þessarar
innhverfu konu sem lætur sig dreyma.
Það passar mér ekki að nota upphafið mál eða
torskilin sjaldgæf orð. Það bara er ekki minn stíll.
Eg veit ekki hvort það er nokkuð meðvitaðra
heldur en það.
Ljóðin sem þú hefur valið til að þýða eru ífljótu
bragði frekar ólík þínum eigin Ijóðum, er skýring á
því?
Það er alveg satt, þau eru mjög ólík mínum
eigin ljóðum. I bókinni Orðspor daganna er svo-
lítið af ljóðum frá Suður-Ameríku og ég fattaði
það eiginlega ekki fyrr en eftir á hvað þau ljóð
voru öll opin og pólitísk. Einmitt þess konar ljóð
átti ég svo erfitt með að yrkja en hafði samt þörf
fyrir á þessum tíma. Kannski hef ég vaiið þessi
ljóð af því að þau voru pólitísk. Fyrst ég gat ekki
ort þau sjálf þá gat ég allavega þýtt þau. Mér hefur
svona dottið það í hug.
Gjörólfkt þeim er hins vegar Ljóðið um enda-
lokin eftir hana Marínu Tsvetajevu sem ég þýddi í
Höfði konunnar, en einnig það er gjörólíkt mín-
um stíl, þungt og torskilið. Samt talaði það rosa-
lega sterkt til mín. Eg bara varð að þýða það,
ekkert annað var hægt. Það tók ansi langan tíma,
ég gæti trúað að þrjú ár væri ekki fjarri lagi, þ.e.
frá því að ég byrjaði að þýða í bríaríi og þangað til
ég var orðin nokkurn veginn sátt við þýðinguna.
Nokkrum sinnum á þessu tímabili gafst ég upp og
snerti ekki verkið vikum saman, en byrjaði alltaf
aftur. Ég var auðvitað að þýða allt mögulegt ann-
að á sama tíma. Marína var eins konar hobbý, eða
kannski þráhyggja.
Það liggja eftir þig stórvirki í þýðingum, Ijóð,
leikrit og skáldsögur. Hver er munurinn á prósa-
og Ijóðaþýðingum og hafa þýðingarnar áhrif á
þinn eigin skáldskap?
Allt hefur auðvitað áhrif en það er ekkert sem
er augljóst. Þýðingarnar eiga náttúrulega eitthvert
pláss í höfði konunnar en hvernig það vinnur úr
þeim áhrifum, ég veit það ekki.
Það er auðvitað talsvert ólíkt að þýða skáldsög-
ur og ljóð, munurinn er kannski helst fólginn í því
að ljóðformið er alltaf knappara og bundnara en
prósinn, hversu frjálst sem það annars kann að
vera. Þýðandinn verður að ná músíkinni í textan-
um og öllum tilfinningunum sem liggja í ljóðinu,
misvel faldar. Ljóðið um endalokin gekk talsvert
nærri mér, það höfðaði mjög sterkt til mín og mér
fannst ég kynnast Marínu eins og hún væri bráðlif-
andi. Auðvitað er samt aldrei hægt að þýða ljóð
alveg, eitthvað verður eftir og kemst aldrei til
skila, enda eru ljóðaþýðingar Iist hins ómögulega.
Þess vegna er svona gaman að fást við þær!
Skáldsögur eru öðruvísi, þótt maður þurfi oft
að liggja lengi yfir einstökum orðum og setning-
um. Þar er kannski meiri fjarlægð milli þýðandans
og höfundarins, þótt hún megi helst ekki vera
mikil. Þýðandinn verður alltaf að lifa sig inn í stíl
verksins, og til þess þarf hann að þekkja höfund-
inn nokkuð vel.
Nú ertu formaður Rithöfundasambands ís-
lands, hvernig fer það starf saman við skáldskap-
inn?
Það fer náttúrulega ekkert vel saman, allavega
ekki svona til að byrja með, þetta er ekki mjög
ljóðrænt starf. Það tekur drjúgan tíma að komast
inn í það, maður þarf að setja sig inn í flókin mál
sem eru ekki beint á augljósustu áhugasviðum
manns en samt mál sem maður hugsar um. A
meðan yrkir maður ekki mikið.
Framtíð Ijóðsins, lifir það inn í 21. öldina?
Stundum fær maður á tilfinninguna að það séu
allir að yrkja og hver og einn lesi bara sín eigin
ljóð. En það er sennilega ekki rétt. Ég verð öðru
hverju vör við lesendur mína. Það kemur fyrir að
bláókunnugt fólk stoppar mig á götu til að þakka
mér fyrir ljóðin. Það er ágætt, sýnir manni að
einhverjir lesa ljóð, hvað sem öllu svartagallsraus-
inu líður. Það er alltaf verið að tala um að ljóða-
bækur seljist illa, en ég er hrædd um að okkur
vanti samanburð. Ég er ekkert viss um að Ijóða-
bækur hafi einhvern tímann selst miklu betur en
nú. Sumar bækur seljast þokkalega, aðrar verr,
eins og gengur. Líklega seljast fáar ljóðabækur í
þúsundum eintaka, ætli það séu nema kyrfilega
steindauð þjóðskáld í gjafaútgáfum.
Ég hef ekki stórar áhyggjur af framtíð ljóðsins.
Við eigum mörg frambærileg ungskáld og það
verður alltaf þörf fyrir ljóð, held ég.
En ég er alveg ákveðin í að láta ekkert uppi urn
framtíðaráform mín. Ég hef farið flatt á því að
vera að blaðra í ótíma um eitthvað sem ekkert
varð svo úr!
Viðtalið tók
Sigþrúður Gunnarsdóttir.
43