Læknaneminn - 01.04.2018, Side 35

R
itr
ýn
t e
fn
i
35
vascular endothelial growth factor, VEGF) og
hindrar þannig nýæðamyndun í æxlinu. Lyfið
hefur reynst lengja tímann að endurkomu
og bæta lifun hjá þeim konum sem ekki
verða æxlisfríar eftir aðgerð.98­100 PARP­
hemlar eru sem stendur aðeins notaðir hjá
konum sem eru með staðfesta stökkbreytingu
í BRCA­genum en þeir virka á æxli með galla
í DNA­viðgerðarferlum af völdum þessara
stökkbreytinga.101 Nýlegar rannsóknir sýna
einnig fram á góða virkni PARP­hemla hjá
BRCA­neikvæðum konum.102
Endurkoma og lifun
Svörun við lyfjameðferð er oftast góð en hjá
um 80% kvenna fer sjúkdómurinn í dvala
(e. remission) eftir fyrstu meðferð. Stór hluti
þeirra eða um 75% með illkynja þekjufrumu­
krabbamein fær sjúkdóminn hins vegar aftur
innan tveggja ára.103 Nánast alltaf er veitt
lyfjameðferð við endurkomum sem í fæstum
tilfellum er þó læknandi. Hún lengir þó líf
sjúklinga og bætir líðan.
Horfur illkynja krabbameins í eggjastokkum
eru almennt slæmar. Þættir sem hafa áhrif
á lifun eru stig, aldur, sérhæfing æxlisvaxtar,
dreifing æxlisvaxtar í kvið og æxlisvefur sem
eftir verður í lok aðgerðar.73,90,92,104 Í Töflu V
má sjá 5 ára lifun eftir FIGO­stigi.73 Aðra
sögu er að segja um jaðaræxli en flestir teljast
fulllæknaðir eftir aðgerð.105
Lokaorð
Krabbamein í eggjastokkum er alvarlegur
sjúkdómur sem oft greinist langt genginn
vegna vægra og ósértækra einkenna. Horfur
eru þá ekki góðar en skurðaðgerð og
krabbameinslyfjameðferð eru helsta meðferð
við sjúkdómnum. Með umfangsmeiri (e.
radical) skurðaðgerðum og nýjum lyfjum er
von um betri horfur hjá þessum sjúklingahópi.
Tafla V. 5 ára lifun eftir FIGO-stigi.73
Stig 5 ára lifun (%)
IA 92
IB 85
IC 85
IIA 75
IIB 67
IIC 70
IIIA 50
IIIB 43
IIIC 33
IV 18
Heimildaskrá
1. Jónasson JG, Tryggvadóttir L. Krabbamein
á Íslandi. Upplýsingar úr Krabbameinsskránni
fyrir tímabilið 1955-2010. Reykjavík:
Krabbameinsfélagið; 2012.
2. Krabbameinsskrá. Leghálskrabbamein.
2016; http://www.krabbameinsskra.
is/?icd=C53.
3. Sigurdsson K, Sigvaldason H. Effectiveness
of cervical cancer screening in Iceland,
1964­2002: a study on trends in incidence
and mortality and the effect of risk factors.
Acta obstetricia et gynecologica Scandinavica.
2006;85(3):343­349.
4. Jemal A, Bray F, Center MM, Ferlay J,
Ward E, Forman D. Global cancer statistics.
CA: a cancer journal for clinicians. Mar­Apr
2011;61(2):69­90.
5. Arbyn M, Castellsagué X, de Sanjosé S, et
al. Worldwide burden of cervical cancer in
2008. Annals of Oncology. 2011;22(12):2675­
2686.
6. Board PDQATE. Cervical Cancer
Treatment (PDQ(R)): Health Professional
Version. PDQ Cancer Information
Summaries. Bethesda (MD): National
Cancer Institute (US); 2002.
7. Aster KA. Robbins Basic Pathology. 9
ed2013.
8. Comprehensive Cervical Cancer Control: A
Guide to Essential Practice. 2nd ed. Geneva:
World Health Organization; 2014.
9. Schiffman M, Castle PE, Jeronimo J,
Rodriguez AC, Wacholder S. Human
papillomavirus and cervical cancer.
Lancet (London, England). Sep 08
2007;370(9590):890­907.

10. Ault KA. Epidemiology and natural history
of human papillomavirus infections in
the female genital tract. Infectious diseases
in obstetrics and gynecology. 2006;2006
Suppl:40470.
11. Trottier H, Franco EL. The epidemiology
of genital human papillomavirus infection.
Vaccine. Mar 30 2006;24 Suppl 1:S1­15.
12. Comparison of risk factors for
invasive squamous cell carcinoma and
adenocarcinoma of the cervix: collaborative
reanalysis of individual data on 8,097
women with squamous cell carcinoma and
1,374 women with adenocarcinoma from
12 epidemiological studies. International
journal of cancer. Feb 15 2007;120(4):885­
891.
13. Plummer M, Herrero R, Franceschi S, et
al. Smoking and cervical cancer: pooled
analysis of the IARC multi­centric case­­
control study. Cancer causes & control : CCC.
Nov 2003;14(9):805­814..
14. Moreno V, Bosch FX, Munoz N, et
al. Effect of oral contraceptives on
risk of cervical cancer in women with
human papillomavirus infection: the
IARC multicentric case­control study.
Lancet (London, England). Mar 30
2002;359(9312):1085­1092.
15. Sundar S, Neal RD, Kehoe S. Diagnosis of
ovarian cancer. BMJ. 2015;351:h4443.
16. Bosch FX, Broker TR, Forman D, et
al. Comprehensive Control of Human
Papillomavirus Infections and Related
Diseases. Vaccine. 2013;31(0 8):I1­31.
17. Moreira ED, Jr., Block SL, Ferris D, et al.
Safety Profile of the 9­Valent HPV Vaccine:
A Combined Analysis of 7 Phase III
Clinical Trials. Pediatrics. Aug 2016;138(2).
18. Appleby P, Beral V, Berrington de Gonzalez
A, et al. Cervical cancer and hormonal
contraceptives: collaborative reanalysis of
individual data for 16,573 women with
cervical cancer and 35,509 women without
cervical cancer from 24 epidemiological
studies. Lancet (London, England). Nov 10
2007;370(9599):1609­1621.
19. Quinn MA, Benedet JL, Odicino F, et al.
Carcinoma of the cervix uteri. FIGO 26th
Annual Report on the Results of Treatment
in Gynecological Cancer. International
journal of gynaecology and obstetrics: the
official organ of the International Federation
of Gynaecology and Obstetrics. Nov 2006;95
Suppl 1:S43­103.
20. Narayan K, Lin MY. Staging for cervix
cancer: Role of radiology, surgery and
clinical assessment. Best practice & research.
Clinical obstetrics & gynaecology. Aug
2015;29(6):833­844.
21. Tsikouras P, Zervoudis S, Manav B, et al.
Cervical cancer: screening, diagnosis and
staging. J BUON. 2016;21(2):320­325.
22. Sadalla JC, Andrade JM, Genta ML,
Baracat EC. Cervical cancer: what’s new?
Revista da Associacao Medica Brasileira
(1992). Nov­Dec 2015;61(6):536­542.
23. Landoni F, Maneo A, Colombo A, et al.
Randomised study of radical surgery versus
radiotherapy for stage Ib­IIa cervical
cancer. Lancet (London, England). Aug 23
1997;350(9077):535­540.

Framhald af heimildalista greinarinnar er að
finna á bls 137.